Danh sách bài viết

Bão cytokine - hiện tượng khiến cơ thể tự hủy hoại trước virus corona

Cập nhật: 08/11/2020

Hiện tượng đặc biệt này sẽ khiến cơ thể con người tự gục ngã vì chính hệ miễn dịch của mình.

Hiện nay, vẫn chưa cho thấy dấu hiệu sẽ được kiểm soát trong thời gian tới. Chỉ riêng việc điều trị cho bệnh nhân cũng là vấn đề khó khăn với giới y học, bởi một số trường hợp có biểu hiện thuyên giảm triệu chứng sau một tuần, rồi sau đó bất ngờ trở nặng.

"Chúng tôi từng gặp những bệnh nhân có tình trạng xấu đi nhanh chóng. Ban đầu họ chỉ cần trợ thở thôi nhưng sau 24 giờ đã phải nối máy thở", bác sĩ Pavan Bhatraju, làm việc tại trung tâm cấp cứu bệnh viện Harborview, Seattle nói với NPR.

Vì sao bệnh nhân trẻ vẫn có thể gặp nguy hiểm?


Bệnh nhân Covid-19 được chăm sóc đặc biệt tại Liege, Bỉ. (Ảnh: AP).

Hiện tượng hệ miễn dịch phản ứng quá mạnh trong y học được gọi là Hội chứng giải phóng cytokine, hay cơn bão cytokine. Trước hiện tượng này, các cơ quan trong cơ thể có thể gục ngã vì chính hệ miễn dịch của mình.

"Cơn bão cytokine" còn gọi là hội chứng đáp ứng viêm toàn thân (SIRS), hội chứng giải phóng cytokine, hội chứng thực bào máu, bệnh bạch cầu lymphohistiocytosis. Hội chứng đặc trưng bởi sự gia tăng không kiểm soát của các phân tử miễn dịch, có thể dẫn đến suy tạng, gây tử vong. Bệnh nhân mắc hội chứng giải phóng cytokine có nhịp tim đập nhanh bất thường, sốt và tụt huyết áp.

Thuật ngữ "Bão cytokine" lần đầu được nhắc đến trong một bài báo y khoa năm 1993, khi các nhà nghiên cứu mô tả về hiện tượng "tế bào ghép chống lại chủ" xuất hiện trong người được ghép tế bào. Đến năm 2005, khi dịch cúm gia cầm H5N1 bùng phát, nó bắt đầu trở nên phổ biến.

của con người đã chiến đấu với mầm bệnh ngay từ khi nó xâm nhập vào cơ thể. Đó là lý do khiến nhiều bệnh nhân mắc Covid-19 không xuất hiện các triệu chứng như ho hoặc sốt nhẹ. Tất cả những bệnh nhân này vẫn có thể truyền bệnh cho người khác, nhưng họ không có nguy cơ gặp phải bất kỳ biến chứng hô hấp nào.

Một khi hệ thống miễn dịch chiến thắng mầm bệnh, những bệnh nhân đó sẽ có khả năng miễn dịch với virus corona trong điều kiện virus không biến đổi nhiều.

Những “chiến binh nòng cốt” trong cuộc chiến này là các phân tử cytokine sẽ tạo ra một loạt tín hiệu đến tế bào để sắp xếp thành một phản ứng. Thông thường, phản ứng miễn dịch càng mạnh, cơ hội đẩy lùi mầm bệnh càng lớn. Điều này phần nào lý giải tại sao trẻ em và những người trẻ tuổi ít bị tổn thương bởi virus corona hơn. Khi virus bị đánh bại, hệ miễn dịch sẽ tự tắt.

Tuy nhiên, cũng có những trường hợp hệ miễn dịch kéo dài phản ứng sau khi virus không còn đe dọa. Khi đó, hệ miễn dịch tiếp tục giải phóng cytokine khiến cơ thể rơi vào trạng thái kiệt sức. Những cytokine này tấn công nhiều bộ phận bao gồm gan, phổi và thậm chí có thể dẫn tới tử vong.

“Hệ thống miễn dịch quá tải như một chiếc còi báo cháy bị lỗi. Nó sẽ gọi cho lính cứu hỏa hết lần này tới lần khác, và cuối cùng gây hậu quả nghiêm trọng. Trong trường hợp này, lính cứu hỏa chính là các tế bào miễn dịch chống lại virus corona”, nhà nghiên cứu dịch tễ Jessica Hamerman đến từ viện nghiên cứu Benaroya ở Seattle cho biết.

Trong một cơn bão cytokine, phản ứng miễn dịch quá mức tàn phá các mô phổi khỏe mạnh, dẫn đến suy hô hấp cấp tính và suy đa tạng. Nếu không được điều trị, hội chứng bão cytokine có thể gây tử vong.


Cơ chế tấn công cơ thể của "bão cytokine".

Làm thế nào khắc chế bão cytokine?

Hội chứng bão cytokine có thể xảy ra ở bệnh nhân trong mọi lứa tuổi. Một số nhà khoa học tin rằng nó là lời giải thích cho hiện tượng những người trẻ tuổi khỏe mạnh chết trong đại dịch năm 1918 và gần đây hơn là trong các dịch SARS, MERS và H1N1.

Bão cytokine cũng là một biến chứng của những bệnh tự miễn khác như lupus và bệnh Still’s, một dạng viêm khớp. Hội chứng này có thể mang lại những manh mối về nguyên nhân người trẻ tuổi khỏe mạnh nhiễm coronavirus lại không chịu nổi hội chứng suy hô hấp cấp tính.

Hệ miễn dịch có thể "báo cháy giả" và hoạt động quá mức cần thiết, tàn phá các cơ quan kể cả khi đã diệt được virus.
Hệ miễn dịch có thể "báo cháy giả" và hoạt động quá mức cần thiết, tàn phá các cơ quan kể cả khi đã diệt được virus. (Ảnh: NIAID).

Tuy có thể hiểu được cơ chế điều trị của bão cytokine nhưng các bác sĩ vẫn chưa tìm ra biện pháp ứng phó phù hợp đối với Covid-19. Một mặt, bạn muốn hệ thống miễn dịch chống lại virus, mặt khác, bạn lại không muốn hệ thống miễn dịch hoạt động quá mức.

Các bác sĩ đã cố gắng sử dụng nhiều loại thuốc như thuốc ức chế interleukin-6 hoặc thuốc ức chế IL-6 để đối phó với cytokine. Chia sẻ với BGR, bác sĩ truyền nhiễm Daniel Griffin cho biết phương pháp này đã có kết quả đầy hứa hẹn. Tuy nhiên, đây vẫn là một thử nghiệm và chưa thể sử dụng một cách rộng rãi.

Một trong những công ty sản xuất thuốc ức chế IL-6 đang tiến hành thử nghiệm tại Mỹ và châu Âu. “Chúng tôi hy vọng có thể chia sẻ kết quả ban đầu của giai đoạn 2 trong cuộc thử nghiệm tại Mỹ vào cuối tháng 4”, đại diện của công ty Regeneron Sarah Cornhill phát biểu trên NPR.


Covid-19 vẫn còn nhiều vấn đề mà giới y học chưa thể nắm bắt và kiểm soát. (Ảnh: AP).

Nếu bất kỳ phương pháp điều trị nào thành công trong việc ngăn chặn hệ thống miễn dịch làm viêc quá tải, tỷ lệ tử vong do nhiễm Covid-19 có thể sẽ giảm trong những tháng tới.

“Mọi người đang nói về bão cytokine như một hiện tượng đã được nhận biết tường tận, nhưng nếu bạn hỏi các bác sĩ vào 2 tuần trước, họ có thể còn chưa nghe tới nó bao giờ”, tiến sĩ Jessica Manson, một chuyên gia miễn dịch tại Bệnh viện Đại học London nói với New York Times.


    Nguồn: /

    Nghiên cứu sự thay đổi hàm lượng RNA, DNA của vi khuẩn phong và mức kháng thể kháng PGL-I ở bệnh nhân phong trong quá trình điều trị đa hóa

    Y tế - Sức khỏe

    Mục tiêu thực sự của kiểm soát bệnh phong là giảm tối thiểu tình trạng tàn tật và biến chứng do bệnh phong gây ra, bằng việc phát hiện bệnh sớm, hóa trị liệu đầy đủ, điều trị phản ứng phong kịp thời và thích hợp. Đa hóa trị liệu (Multidrug Therapy-...

    Thuốc hỗ trợ khôi phục lại tim hiến tặng giúp lưu trữ lâu hơn và cấy ghép an toàn hơn

    Y tế - Sức khỏe

    Cấy ghép nội tạng giúp cứu mạng sống cho nhiều người, nhưng thật không may, cơ quan nội tạng không tồn tại lâu được trong kho bao quản. Giờ đây, các nhà khoa học đã chứng minh được một loại thuốc hiện có có thể khôi phục lại trái tim của người hiến...

    Nghiên cứu cung cấp hiểu biết mới về cách CBD giảm co giật động kinh

    Y tế - Sức khỏe

    Trong suốt 20 năm qua, việc sử dụng cannabidiol (CBD) để điều trị chứng động kinh đã đạt được sức hút lớn, đặc biệt là khi thuốc chống động kinh gặp thất bại. Đặc tính chống co giật của CBD rất nổi tiếng; tuy nhiên, nghiên cứu mới đây đã nêu bật cách...

    Có thể dự đoán trước khả năng mắc chứng rối loạn căng thẳng sau sang chấn

    Y tế - Sức khỏe

    Khi nhắc đến chứng rối loạn căng thẳng sau sang chấn (PTSD), phần lớn các nghiên cứu lâm sàng tập trung vào việc cải thiện tình trạng hơn là dự đoán trước nó. Tuy nhiên, nghiên cứu mới được thực hiện tại Trường Đại học Tufts vừa phát hiện ra một dấu...

    Kính áp tròng cảm ứng vừa theo dõi mắt vừa quản lý bệnh tăng nhãn áp

    Y tế - Sức khỏe

    Những người mắc bệnh tăng nhãn áp nếu không kiểm soát được tình trạng của họ, họ rất có thể sẽ bị mù. Một loại kính áp tròng được thử nghiệm mới có thiết kế hỗ trợ vấn đề này, vừa theo dõi các triệu chứng bệnh tăng nhãn áp vừa tự động giải phóng...

    5 gia vị và tiềm năng dược lý chống ung thư

    Y tế - Sức khỏe

    Ngày nay, các loại gia vị ngày càng được quan tâm không chỉ vì đặc tính ẩm thực mà còn vì những lợi ích sức khỏe tiềm ẩn, bao gồm cả khả năng ngăn ngừa ung thư. Ngày Tết, hãy cùng tìm hiểu về một số loại gia vị có đặc tính dược lý chống ung thư

    Thuốc trừ sâu chlorpyrifos có thể đóng một vai trò trong bệnh béo phì

    Y tế - Sức khỏe

    Bị cấm ở các quốc gia thuộc Liên minh châu Âu từ năm 2020, thuốc trừ sâu chlorpyrifos, được coi là chất gây độc thần kinh và gây rối loạn nội tiết, cũng sẽ thúc đẩy bệnh béo phì bằng cách làm chậm quá trình đốt cháy calo trong mô mỡ nâu.

    Bệnh tiểu đường: liệu pháp mới sẽ thay đổi cuộc sống của bệnh nhân

    Y tế - Sức khỏe

    Theo Viện Y tế và Nghiên cứu Y tế Quốc gia Pháp (Inserm), khoảng 10% bệnh nhân tiểu đường mắc bệnh tiểu đường loại 1. Điều này là do thiếu insulin - một loại hormone điều chỉnh lượng đường trong máu - của tuyến tụy và thường xuất hiện từ thời thơ ấu...

    Kỹ thuật mới giúp giảm bớt các rủi ro trong điều trị bệnh Parkinson

    Y tế - Sức khỏe

    Việc truyền các xung điện đến các khu vực khác nhau của não đã được áp dụng trong suốt nhiều năm để giúp giảm bớt các triệu chứng của bệnh Parkinson, cũng như một loạt các bệnh khác. Tuy nhiên, phương pháp truyền điện hiện tại liên quan đến việc cấy...

    Vắc-xin và mắc SARS-CoV-2 trước đó mang lại khả năng bảo vệ lâu dài chống lại chủng omicron BA.5

    Y tế - Sức khỏe

    Một nghiên cứu mới được dẫn đầu bởi giáo sư Luís Graça, giám đốc Viện Instituto de Medicina Molecular João Lobo Antunes (iMM, Lisbon) là một cơ sở nghiên cứu liên kết của Đại học Lisbon, ở Lisbon, Bồ Đào Nha cùng đồng nghiệp Manuel Carmo là phó giáo...