Danh sách bài viết

Cây chảy máu… kim loại?

Cập nhật: 16/09/2018

Các kim loại nặng như niken và kẽm không phải là thứ mà thực vật muốn mọc bên cạnh với nồng độ cao.

Nhưng một nhóm thực vật chuyên môn hóa, được gọi là những thực vật siêu tích tụ (hyperaccumulator), đã tiến hóa để hấp thụ các kim loại độc hại thông thường vào thân cây, lá và cả hạt.

Các nhà nghiên cứu đã và đang đặc biệt tìm hiểu Pycnandra acuminate – loài cây mọc trên hòn đảo New Caledonia ở phía nam Thái Bình Dương.

Họ nghĩ nó có lẽ sử dụng niken để phòng vệ chống lại côn trùng.

Nhựa cây này có màu xanh lá-xanh dương bất thường vì nó chứa tới 25% niken.

Tiến sĩ Antony van der Ent, một nhà nghiên cứu tại Đại học Queensland đang nghiên cứu loài cây này, cho biết: “Pycnandra acuminate là loài cây rừng mưa nhiệt đới hiếm có và lớn (cao tới 20m), bị hạn chế ở các khoảnh rừng mưa nhiệt đới còn sót ở New Caledonia. Là một đối tượng thí nghiệm, nhưng khá khó khăn vì loài cây này mọc rất chậm, và mất vài thập kỉ để nó ra hoa và hạt. Nó bị đe dọa bởi nạn phá rừng do các hoạt động khai thác mỏ và các trận cháy lan nhanh”.

Đất ở New Caledonia được khai thác vì nguồn niken có giá trị.
Đất ở New Caledonia được khai thác vì nguồn niken có giá trị.

Sự yêu thích niken bất thường của loài cây này lần đầu tiên được phát hiện vào những năm 1970, và nghiên cứu về các loài thực vật siêu tích tụ khác đã gia tăng kể từ đó.

Hạt của Alyssum murale, một thực vật siêu tích tụ khác, hình ảnh ghi lại nhờ huỳnh quang tia X.
Hạt của Alyssum murale, một thực vật siêu tích tụ khác, hình ảnh ghi lại nhờ huỳnh quang tia X. Niken được thể hiện bằng màu xanh dương - (Ảnh của Antony van der Ent).

Quan sát bên trong

Làm thế nào bạn có thể biết điều gì đang diễn ra bên trong những cây này?

Pycnandra và các thực vật siêu tích tụ khác đã được phân tích tại trung tâm nghiên cứu quốc gia DESY ở Hamburg bằng cách sử dụng kĩ thuật tia X.

Tiến sĩ Kathryn Spiers, người cũng nghiên cứu Pycnandra, giải thích: “Nếu bạn dùng một kính hiển vi thường, bạn có thể thấy các kết cấu, nhưng không thể nói được nó cấu tạo từ thứ gì”.

Tiến sĩ Spiers đã sử dụng một kĩ thuật cho phép ghi lại hình ảnh và xoay mẫu thí nghiệm rất nhanh trước khi nó bị phá hủy bởi tia bức xạ X.

“Ở máy gia tốc, nguồn ánh sáng rất sáng và các máy dò rất nhanh, nghĩa là bạn có thể quét nó trước khi bạn giết chết mẫu thí nghiệm của mình. Bạn thấy các mẫu thí nghiệm; bạn thật sự đốt một cái lỗ xuyên qua chúng”.

Các nhà nghiên cứu sau đó có thể tập hợp một hình ảnh đầy đủ của mẫu thí nghiệm thực vật, với các thành phần yếu tố hữu hình khác nhau của nó.

Cây Phyllanthus balgooyi của Borneo có nhựa màu xanh lá giàu niken
Cây Phyllanthus balgooyi của Borneo có nhựa màu xanh lá giàu niken - (Ảnh của Antony van der Ent).

Các công dụng trong tương lai

Các nhà nghiên cứu vẫn đang tìm hiểu chính xác tại sao những thực vật đặc biệt này tiến hóa theo cách này để đương đầu ở những vùng đất khắc nghiệt như vậy. Nhưng có khả năng không phải do sự can thiệp của con người vào môi trường.

Tiến sĩ van der Ent cho biết: “Quá trình tiến hóa của nhóm thực vật siêu tích tụ đã diễn ra nhiều lần ở những dòng rất khác biệt, và có khả năng đã tốn vài triệu năm. Những thực vật này vốn được tìm thấy ở những vùng đất giàu kim loại”.

Tuy nhiên, một số nhà khoa học mong rằng các thực vật siêu tích tụ có thể được sử dụng để “làm sạch” đất ở những nơi có sự tích tụ các vật liệu độc hại do hoạt động của con người.

Những ứng dụng tiềm năng khác bao gồm phytomining – trồng các thực vật siêu tích tụ trên đất nghèo dinh dưỡng nhưng giàu kim loại để chiết xuất các nguyên tố chúng hấp thụ.

Theo Dân Trí

Nguồn: / 0

Sinh vật kỳ lạ dưới đáy Thái Bình Dương có thể cứu thế giới?

Quản trị nhân lực

Một nhóm nghiên cứu đa quốc gia phát hiện nơi đáy biển sâu nhất của Thái Bình Dương hiện diện một loài sinh vật bí ẩn đang ngốn ngấu carbon dioxide.

Xác 145 con cá voi phủ dọc bãi biển New Zealand

Quản trị nhân lực

Khoảng một nửa đàn cá voi hoa tiêu đã chết khi mắc cạn, số còn lại được giết nhân đạo vì không còn khả năng phục hồi.

Đại dương trên Trái đất đang bị "hút" xuống một nơi mà không ai biết đấy là đâu

Quản trị nhân lực

Nước dưới biển sâu đang bị hút dần xuống đáy biển. Nhưng cụ thể chúng đi đến đâu, không ai rõ.

Loài cá nhanh như tia chớp khiến giới khoa học choáng váng

Quản trị nhân lực

Tuy bề ngoài thô kệch, xấu xí, loài cá ếch lại nhanh như chớp khi chỉ tốn 1/6.000 của 1 giây để đớp con mồi.

Cá sao biến mất dưới cát trong nháy mắt để ngụy trang

Quản trị nhân lực

Cá sao dùng vây và đuôi hất cát lên rồi vùi mình xuống để đợi con mồi xuất hiện.

Cá voi sát thủ bao vây người đi biển ở New Zealand

Quản trị nhân lực

Ba con cá voi sát thủ di chuyển quanh một phụ nữ đang bơi khiến cô ấy hoảng sợ tìm cách bơi về bờ.

5 loài hải sâm tuyệt đẹp mới phát hiện ở Thái Bình Dương

Quản trị nhân lực

Các nhà sinh vật học vừa phát hiện ra một nhóm hải sâm đặc biệt dưới đáy biển phía Đông Bắc Thái Bình Dương.

Cá ngừ khổng lồ bị bão mạnh đánh dạt vào bờ biển Scotland

Quản trị nhân lực

Con cá ngừ vây xanh dài hơn một người trưởng thành dạt vào bờ biển Scotland sau cơn bão mạnh, khiến người dân địa phương đổ xô tới xem.

Giới khoa học sửng sốt phát hiện hệ sinh thái mới dưới đáy đại dương sâu 3.800m

Quản trị nhân lực

Hệ sinh thái mới được đặt tên là Jaich Maa, nằm dưới độ sâu 3.800m trong lưu vực Pescadero ở phía nam Vịnh California (Mỹ).

Phát hiện loài "cóc núi tiểu yêu tinh" tại Việt Nam

Quản trị nhân lực

Loài cóc nhỏ với hai cặp sừng nhọn được phát hiện tại các khu rừng trên núi cao mù sương và đầy rêu của Lâm Đồng, Việt Nam.