Danh sách bài viết

Có lẽ chúng ta đã sai về cơ chế phát triển của tế bào ung thư

Cập nhật: 29/12/2017

Một nghiên cứu mới đây đã tìm ra bằng chứng cho thấy các khối u não sử dụng chất béo là nguồn năng lượng chính chứ không phải là đường như giả thuyết đã được đưa ra trong nhiều thập kỷ. Nếu điều này được kiểm chứng là đúng thì về cơ bản nó sẽ thay đổi cách chúng ta điều trị ung thư trong tương lai, bởi vì đến tận gần đây, các nhà khoa học vẫn đang tập trung nỗ lực vào việc cản trở nguồn cung cấp đường cho tế bào ung thư.

Trưởng nhóm nghiên cứu là Elizabeth Stoll, một nhà thần kinh học tại Đại học Newcastle (Anh) cho biết: "Trong 60 năm qua, chúng ta vẫn tin rằng các khối u cũng như bộ não dùng đường làm nguồn năng lượng".

Ung thư thần kinh đệm là dạng u não phát triển ở các tế bào thần kinh đệm – những tế bào hỗ trợ các neuron thần kinh và giúp duy trì hàng rào máu não. Các tế bào thần kinh đệm chiếm 90% tổng số tế bào não và vẫn còn nhiều bí ẩn cho đến ngày nay.

Ba dạng ung thư thần kinh đệm là u sao bào (Astrocytoma), u tế bào ít nhánh (Oligodendroglioma) và u nguyên bào thần kinh đệm (Glioblastoma) đều rất khó điều trị. Glioblastoma là dạng phổ biến nhất và phát triển nhanh nhất, chỉ 30% bệnh nhân tại Mỹ sống thêm được hơn 2 năm sau khi nhận được chẩn đoán mắc bệnh.

Một đích mới cho phương pháp điều trị có thể tạo ra sự khác biệt rất lớn. Stoll và nhóm nghiên cứu thấy rằng khi ức chế khả năng sử dụng chất béo của tế bào khối u, tốc độ phát triển của chúng chậm lại đáng kể, đồng nghĩa với tỷ lệ sống cao hơn ở bệnh nhân.

Nhóm nghiên cứu đã dùng một chất ức chế quá trình oxy hóa acid béo gọi là etomoxir để xử lý mẫu mô do bệnh nhân u thần kinh đệm hiến cũng như mô hình chuột ung thư.

Trong một thông cáo báo chí, Stoll cho biết: "Chúng tôi đã thử nghiệm etomoxir ở mô hình động vật và thấy liều toàn thân của thuốc này làm chậm sự tăng trưởng u thần kinh đệm, kéo dài thời gian sống trung bình thêm 17%. Những kết quả này cung cấp một thuốc điều trị đích mới có thể hỗ trợ điều trị lâm sàng trong tương lai."

Ý tưởng về sự phát triển ung thư được thúc đẩy bởi glucose- một loại đường đơn mà các tế bào khỏe mạnh cũng phân giải chúng để tạo ra năng lượng, đã xuất hiện từ những năm 1950, khi nhà khoa học người Đức Otto Warburg (được trao giải Nobel năm 1931) quan sát thấy các khối u chủ yếu chuyển hóa glucose để phát triển. Quá trình này, được gọi là hiệu ứng Warburg và hiện nay ước tính xảy ra trong tới 80% bệnh ung thư. Đó là điều cơ bản với hầu hết các loại ung thư mà kỹ thuật PET (Chụp cắt lớp bằng bức xạ positron), một công cụ quan trọng trong việc chẩn đoán ung thư có thể chỉ ra đơn giản bằng cách tiết lộ các vị trí trong cơ thể có các tế bào đang tiêu thụ glucose nhiều hơn.

Nhiều dạng ung thư xuất hiện và phụ thuộc trước hết vào glucose cho sự phát triển của chúng, đồng thời chính các tế bào não khỏe mạnh cũng dùng đường để duy trì chức năng. Bởi vậy rất tự nhiên khi các nhà khoa học giả định rằng đường là nguồn năng lượng chính của u não.

Nhận thức này cũng được duy trì thể hiện qua cách các nhà khoa học xử lý mẫu mô ở phòng thí nghiệm. Các nhà nghiên cứu thường tách các tế bào khối u não từ bệnh nhân và đặt chúng vào máu, huyết thanh để nuôi cấy chúng trong phòng thí nghiệm. Đó là một thủ thuật để có các tế bào phát triển trong môi trường nuôi cấy. Nếu lấy khối u não ác tính và đặt vào huyết thanh, chúng sẽ chuyển đổi và sau đó phát triển khá dễ dàng. Tuy nhiên việc đưa các tế bào này vào môi trường có đường nhiều hơn so với chất béo như vậy khiến chúng thay đổi, chuyển sang sử dụng đường do thiếu hụt chất béo.

Nhóm của Stoll tránh điều này bằng cách nuôi tế bào ung thư của chuột và người trong điều kiện không có huyết thanh.

Cũng cần nói rõ rằng khám phá của Stoll đến nay chỉ được thực hiện ở các mô hình động vật và tế bào khối u não từ người, vì vậy cho đến khi các nhóm nghiên cứu khác có thể chứng minh hiệu ứng tương tự của etomoxir trong các thử nghiệm trên người, chưa thể đưa ra bất kỳ kết luận vội vàng nào.

Hiện tại, các nhà nghiên cứu cũng cho biết họ chưa sẵn sàng để thực hiện bất kỳ giả định nào trong các tranh luận về chế độ ăn của chúng ta có thể liên quan đến chất béo hay đường. Nhưng dù thế nào, kết quả thu được cũng là tín hiệu lạc quan vì đã cho phép chúng ta khám phá các bí ẩn về ung thư, cung cấp hiểu biết tốt hơn về nguồn năng lượng khiến khối u tăng trưởng không ngừng.

Kết quả nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí Neuro-Oncology.

Nguồn: / 0