Danh sách bài viết

Nghiên cứu làm chủ quy trình công nghệ điều khiển vệ tinh nhỏ quan sát Trái Đất

Cập nhật: 20/09/2020

VNREDSat-1 là hệ thống vệ tinh quan sát trái đất đầu tiên của Việt Nam.  Làm chủ quy trình điều khiển và khai thác vệ tinh nhỏ, cũng như đề xuất các quy định về vận hành và khai thác an toàn, hiệu quả vệ tinh VNREDSat-1 là lĩnh vực hoàn toàn mới. Đề tài “Nghiên cứu làm chủ quy trình công nghệ điều khiển vệ tinh nhỏ quan sát trái đất và đề xuất các quy định về vận hành và khai thác an toàn, hiệu quả vệ tinh VNREDSat-1”  (thuộc Chương trình Khoa học và Công nghệ vũ trụ) do TS. Phạm Minh Tuấn, Viện Công nghệ vũ trụ làm chủ nhiệm, thực hiện trong giai đoạn 2012-2015 nhằm phục vụ trực tiếp thực tế vận hành, khai thác hệ thống, và cung cấp cơ sở để xây dựng các quy trình vận hành, khai thác các hệ thống vệ tinh quan sát trái đất sau này của Việt Nam.

Mục tiêu đầu tiên của đề tài là “Nghiên cứu, tiếp thu công nghệ để làm chủ quy trình vận hành và khai thác vệ tinh VNREDSat-1”, giúp hiểu rõ các hợp phần hệ thống của hệ thống vệ tinh nhỏ như quả vệ tinh, các hợp phần điều khiển mặt đất.

Nhóm tác giả đề tài đã thực hiện các nội dung nghiên cứu liên quan đến các hợp phần của hệ thống vệ tinh như: Nghiên cứu phân tích các đặc điểm kỹ thuật của quả vệ tinh nhỏ: hợp phần vật mang, hợp phần thiết bị chụp, các cơ cấu điều khiển nhiệt, động lực học...; Phân tích đặc điểm kỹ thuật các hệ thống điều khiển mặt đất cần thiết để điều khiển một hệ thống vệ tinh: trạm ăng ten băng S, trạm ăng ten thu ảnh băng X, hệ thống trung tâm điều khiển; Hệ thống lưu trữ dữ liệu, phát triển mạng lưới người sử dụng dữ liệu ảnh.

Các nghiên cứu này được tiến hành trên cơ sở tổng hợp các kiến thức đã được chuyển giao trong quá trình đào tạo tại Pháp về công nghệ không gian và các hệ thống vệ tinh, kết hợp với các tài liệu chuyển giao của ASTRIUM liên quan đến hệ thống VNREDSat-1. Đã đưa ra được một tổng kết về công nghệ một hệ thống vệ tinh quan sát trái đất, đặc biệt là thế hệ vệ tinh nhỏ như VNREDSat-1. Kết quả này là cơ sở để xây dựng các quy trình vận hành phù hợp cho hệ thống VNREDSat-1.

Mục tiêu thứ hai là “Nghiên cứu làm chủ quy trình vận hành và khai thác vệ tinh nhỏ VNREDSat-1”; Đây là mục tiêu quan trọng vì hệ thống vệ tinh VNREDSat-1 được thiết kế lần đầu tiên cho Việt Nam nên còn thiếu quy trình vận hành, khai thác.

Nhóm tác giả đề tài đã hoàn thành các mục tiêu cụ thể như: Xây dựng quy trình vận hành, điều khiển vệ tinh và các hợp phần trạm mặt đất trong trường hợp hoạt động bình thường; Xây dựng quy trình xử lý khi có sự cố liên quan đến tình trạng vệ tinh và đặc biệt là quy trình xử lý khi mất điều khiển quả vệ tinh; Xây dựng quy chế phối hợp hoạt động giữa các hợp phần trạm mặt đất, cụ thể là cơ chế phối hợp hoạt động giữa trung tâm điều khiển và trạm thu ảnh vệ tinh.

Đề tài đã xây dựng và kiểm chứng được các quy trình, quy định vận hành hệ thống vệ tinh VNREDSat-1 trong điều kiện Việt Nam, cụ thể là các quy trình vận hành hàng ngày của cả hệ thống, của các phân hệ điều khiển vệ tinh và bộ phận phụ trách hạ tầng; đặc biệt là các quy trình khắc phục lỗi, sự cố, quy trình điều khiển tránh va chạm trên quỹ đạo.

Khái quát hóa, quy trình hóa được các hoạt động vận hành hàng ngày và định kỳ ở quy mô hệ thống, cũng như ở các phân hệ điều khiển vệ tinh như bộ phận SCT (Hệ thống điều khiển vệ tinh), FDT (Động lực học bay), MPT (lập kế hoạch nhiệm vụ), SAT(theo dõi quả vệ tinh), trạm điều khiển vệ tinh băng S, trạm thu ảnh vệ tinh băng X, hệ thống DBS (lưu trữ dự phòng dữ liệu)

pmtuan1

Chu trình vận hành hàng ngày của hệ thống VNREDSat-1.

pmtuan2

pmtuan3

Quy trình vận hành hàng ngày của các phân hệ của hệ thống VNREDSat-1

Đề tài đã đề xuất xây dựng các quy định về vận hành và khai thác an toàn, hiệu quả vệ tinh VNREDSat-1 như: Các quy định về vận hành hệ thống VNREDSat-1: quy định an ninh, an toàn dữ liệu; quy định phối hợp vận hành hệ thống; Quy trình đảm bảo chất lượng hệ thống VNREDSat-1; Quy trình đánh giá chất lượng ảnh vệ tinh VNREDSat-1; Quy trình xử lý sự cố đối với hệ thống VNREDSat-1; Quy trình xử lý sự cố đối với hạ tầng.

Đề tài đã đóng góp những luận cứ khoa học để xây dựng Quyết định số 30/2014/QĐ-TTg của Thủ tướng chính phủ ban hành ngày 26/4/2014, và để Viện Hàn lâm KHCNVN ban hành quy chế về bảo đảm an ninh, an toàn dữ liệu của hệ thống VNREDSat-1 và quy chế về xác định thứ tự ưu tiên các yêu cầu chụp ảnh của hệ thống VNREDSat-1.

pmtuan4

Ảnh VNREDSat-1 chụp lãnh thổ Việt Nam đến tháng 4 năm 2016

Mục tiêu thứ ba  của đề tài là “Đào tạo nguồn nhân lực cho các dự án vệ tinh quan sát trái đất tiếp theo của Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam”.

Trên thực tế, nguồn nhân lực của dự án vừa tham gia vận hành hệ thống VNREDSat-1 vừa tiến hành nghiên cứu thực hiện dự án nên chỉ tập trung vào việc đào tạo tại chỗ nguồn nhân lực vận hành và khai thác hệ thống VNREDSat-1. Tuy nhiên, các định hướng khung về chương trình và giáo trình đào tạo hoàn toàn có thể sử dụng được cho các chiến lược đào tạo lâu dài hơn liên quan đến công nghệ chế tao, điều khiển và khai thác hệ thống vệ tinh.

Đề tài đã tham gia đào tạo 02 thạc sĩ, đăng 02 bài báo trên các tạp chí khoa học, hội nghị khoa học trong nước, đăng 05 bài báo khoa học trên các sách chuyên khảo về khoa học công nghệ vũ trụ.

Hội đồng Khoa học và Công nghệ cấp Nhà nước nghiệm thu đề tài, đánh giá xếp loại Khá tại phiên họp nghiệm thu sáng ngày 23/9/2016.

pmtuan5

Họp hội đồng nghiệm thu đề tài ngày 23/9/2016

Nguồn tin: TS.Phạm Minh Tuấn, Viện Công nghệ vũ trụ
Xử lý tin: Thanh Hà

Nguồn: / 0

Nguyên mẫu máy bay chở khách siêu thanh 2.100km/h bay thử

Các ngành công nghệ

Nguyên mẫu XB-1 của máy bay chở khách siêu thanh Overture hoàn thành mọi mục tiêu thử nghiệm, bao gồm đạt độ cao 2.170m và tốc độ 440km/h.

Ứng dụng AI chẩn đoán và gợi ý bài tập trị đau lưng mãn tính

Các ngành công nghệ

Ngày 21/3, gã khổng lồ công nghệ NEC của Nhật Bản thông báo hợp tác với Đại học Y và Nha khoa Tokyo để phát triển công nghệ sử dụng AI chẩn đoán nguyên nhân gây ra chứng đau lưng mãn tính.

Những phát minh quan trọng của người Hà Lan

Các ngành công nghệ

Hà Lan là một quốc gia nhỏ nhưng đóng một vai trò quan trọng trong lịch sử của những phát minh lớn.

Cấu trúc ván gỗ dạng origami có thể chịu tải và xếp gọn

Các ngành công nghệ

Với công nghệ cắt laser và ghép nối các tấm ván hình tam giác có độ dày đồng nhất, nhóm kỹ sư tạo ra những cấu trúc chịu tải tốt.

Robot AI giúp phát hiện hoa tulip bị bệnh

Các ngành công nghệ

Hãng tin AP giới thiệu một robot trí tuệ nhân tạo (AI) tên Theo là vũ khí công nghệ cao mới trong cuộc chiến loại bỏ dịch bệnh trên hoa tulip bùng phát vào mùa xuân.

Những ví dụ cho thấy VideoPoet của Google sẽ trở thành đối thủ cạnh tranh đáng gờm của Sora của OpenAI

Các ngành công nghệ

Người dùng sẽ sớm chứng kiến VideoPoet và những hậu bối của nó sản sinh ra những video chân thực đến kinh ngạc.

Ứng dụng mới cho phép điều khiển robot bằng tai nghe?

Các ngành công nghệ

Các nhà khoa học đã xây dựng một ứng dụng cho phép điều khiển robot khi đeo tai nghe thực tế ảo Apple Vision Pro VR.

Trí tuệ nhân tạo có thể dự đoán thời điểm một người qua đời

Các ngành công nghệ

Đã bao giờ bạn muốn biết bản thân sẽ sống đến năm bao nhiêu tuổi hay không? Các nhà khoa học Đan Mạch đã tạo ra một hệ thống trí tuệ nhân tạo (AI) có thể dự đoán điều này giúp bạn.

Công nghệ mới trên điện thoại 6G có thể giúp phát hiện sớm ung thư da

Các ngành công nghệ

Các nhà khoa học đã khám phá ra phương pháp mới có thể phát hiện ung thư da chỉ trong vài giây, nhờ công nghệ có trên điện thoại mạng 6G.

Tung công nghệ làm "bốc hơi" đá, Mỹ chuẩn bị khoan hố sâu nhất lịch sử: 500 độ C cũng chẳng là gì!

Các ngành công nghệ

Thay vì dùng các mũi khoan cơ học có đầu kim loại thông thường, Mỹ sẽ dùng công nghệ chưa từng xuất hiện trên thế giới.