Phát hiện biến thể nCoV lây lan thành công nhất

Các nhà nghiên cứu phát hiện một biến thể nCoV đã vượt qua tổ tiên ở Trung Quốc để thống trị toàn cầu nhờ đột biến đặc biệt.

Nhóm nghiên cứu tại Viện gene học y sinh Ấn Độ (NIBMG) tại Kalyani, bang Bengal xác định một biến thể nCoV gọi là A2a lây lan mạnh hơn và đang nhanh chóng thay thế các biến thể khác ở mọi khu vực địa lý, bao gồm Ấn Độ. Họ nhận thấy A2a đang trở thành biến thể phổ biến trên toàn cầu, thay thế 10 loại khác, bao gồm biến thể O xuất hiện sớm nhất ở Trung Quốc. Nghiên cứu giải trình tự gene từ các biến thể nCoV của họ trên 3.636 bệnh nhân từ 55 quốc gia cho thấy 1.854 (51%) mẫu vật thuộc loại A2a. Ở Ấn Độ, 16 (45%) trong 35 trình tự gene virus là A2a.

A2a lây lan mạnh nhờ một đột biến làm thay đổi cấu tạo gai protein giúp nó xâm nhập tế bào dễ dàng hơn các loại khác. (Ảnh: iStock).

Nhiều nước trong đó có Ấn Độ ban đầu nhận biến thể O từ Trung Quốc nhưng sau đó tiếp xúc các loại khác theo thời gian khi virus đột biến và tiến hóa, tạo ra thêm 10 biến thể nữa.  Nhưng ở phần lớn các nước, A2a đang thế chỗ những biến thể còn lại và chiếm tới 80% ở Italy. "Thật bất thường khi một biến thể hoành hành khắp thế giới, nhưng đó dường như là điều đang diễn ra lúc này", Partha Majumder, nhà di truyền học ở NIBMG, trưởng nhóm nghiên cứu cho biết.

Majumder và đồng nghiệp Nidhan Biswas tìm hiểu trình tự gene của A2a và phát hiện một đột biến đặc biệt có thể giúp nó xâm nhập tế bào phổi dễ hơn nhiều những loại khác. Đột biến này tạo ra thay đổi nhỏ trong cấu tạo của protein hình gai mà virus sử dụng để bám và chui vào tế bào phổi của con người. "Một loại virus càng bám và lây nhiễm tế bào hiệu quả thì càng lây lan trong dân số thành công hơn", Majumder kết luận. "Chúng tôi tin rằng đột biến mang tới cho A2a lợi thế để trội hơn".

Nghiên cứu của Biswas và Majumder đang chờ xuất bản trên tạp chí Nghiên cứu Y khoa Ấn Độ sau khi qua thẩm duyệt từ hội đồng chuyên gia. "Phân tích của họ hé lộ sự tiến hóa bất ngờ để trở nên phổ biến của một biến thể nCoV". Shahid Jameel, nhà virus học kiêm giám đốc điều hành dự án The Wellcome Trust-DBT India Alliance của chính phủ Ấn Độ và một cơ quan nghiên cứu ở Anh, nhận xét. "Kết quả cho thấy biến thể virus này lây nhiễm hiệu quả hơn các loại khác".

Nghiên cứu cũng chỉ ra giữa tháng 2 và tháng 3/2020, tỷ lệ A2a tăng ở Brazil, Congo, Iceland, Italy, Tây Ban Nha, Anh và Mỹ. Nhóm nghiên cứu ở NIBMG không thể xác định rõ tình hình ở Trung Quốc bởi nước này không cung cấp dữ liệu trình tự gene từ sau tháng 2. Theo họ, phát hiện có nhiều ý nghĩa đối với phát triển vaccine ngừa nCoV. Nếu biết biến thể phổ biến, các nhà nghiên cứu có thể tập trung vào loại đó.