Tê tê có thể được buôn bán chui ở chợ động vật hoang dã tại Vũ Hán. Ảnh: National Geographic.
Các nhà nghiên cứu ở Quảng Châu, Trung Quốc, suy đoán tê tê, loài động vật có vú mõm dài chuyên ăn kiến thường được sử dụng trong Đông y, có thể là nguồn phát tán nCoV gây dịch viêm đường hô hấp cấp cho gần 35.000 người trên khắp thế giới. Giới chuyên gia cho rằng suy đoán dựa trên phân tích di truyền có vẻ hợp lý nhưng nhấn mạnh công trình của nhóm nghiên cứu chưa được công bố đầy đủ.
"Đây là một quan sát vô cùng thú vị. Dù chúng ta cần thêm chi tiết, kết quả nghiên cứu rất đáng lưu tâm bởi giờ đây xuất hiện thêm một số dữ liệu khác cho thấy tê tê mang virus có họ hàng gần với nCoV", Edward Holmes, nhà vi trùng học tiến hóa ở Đại học Sydney, Australia, nhận xét.
Nhận dạng nguồn động vật làm lây lan nCoV là một trong những vấn đề chủ chốt mà các nhà khoa học đang gấp rút tìm lời giải đáp. Họ virus corona tồn tại ở động vật có vú và chim. Giới nghiên cứu đã tìm thấy bằng chứng nCoV có nguồn gốc từ dơi dựa trên sự tương đồng về trình tự gene của nó với các chủng virus corona đã biết khác. Nhưng virus có thể được truyền sang người qua động vật khác. Chủng virus corona gây hội chứng suy hô hấp cấp (SARS) lây lan từ dơi sang người qua cầy hương.
Hai nhà nghiên cứu Shen Yongyi và Xiao Lihua ở Đại học Nông nghiệp Nam Trung Quốc tại Quảng Châu xác định tê tê là nguồn tiềm năng làm lây lan nCoV dựa trên so sánh di truyền giữa các virus corona lấy từ động vật và người bệnh. Họ phát hiện sự tương đồng về trình tự gene đạt tới 99% theo báo cáo hôm 7/2.
Trước đó, các nhà nghiên cứu cho rằng virus corona có thể là nguyên nhân gây tử vong ở tê tê. nCoV và virus corona ở tê tê sử dụng thụ thể với cấu trúc phân tử tương tự nhau để lây nhiễm sang tế bào. Trước khi Shen và Xiao công bố nghiên cứu, tê tê đã được xem là ứng cử viên phù hợp cho vị trí loài trung gian lây lan virus. "Thật thú vị khi nhóm nghiên cứu tìm thấy trình tự gần như vậy", David Robertson, nhà vi trùng học vi tính ở Đại học Glasgow, Anh, bình luận.
Tê tê là động vật được bảo vệ nhưng một số loài đang vô cùng nguy cấp do bị buôn lậu rộng rãi để lấy vảy và thịt dùng trong Đông y chữa các bệnh về da, rối loạn kinh nguyệt và bệnh thận. Luật pháp Trung Quốc quy định người buôn lậu tê tê có thể lĩnh án tù 10 năm hoặc hơn.
nCoV xuất hiện ở thành phố Vũ Hán của Trung Quốc hồi tháng 12/2019 và truyền sang người tại chợ buôn bán hải sản và động vật hoang dã Huanan, nơi có nhiều ca mắc bệnh đầu tiên. Tê tê không nằm trong danh sách động vật buôn bán ở chợ nhưng có thể được mua bán trái phép.
Tháng trước, các nhà khoa học ở Bắc Kinh tuyên bố rắn là nguồn phát tán nCoV, nhưng giả thuyết đó bị các nhà khoa học khác bác bỏ. Liu Yahong, hiệu trưởng Đại học Nông nghiệp Nam Trung Quốc cho biết kết quả nghiên cứu của Shen và Xiao sẽ sớm được công bố nhằm giúp kiểm soát nCoV.
Cộng đồng khoa học hy vọng báo cáo sẽ cung cấp thông tin chi tiết bao gồm nơi nhóm nghiên cứu tìm thấy những con tê tê mang virus tương tự nCoV. Arinjay Banerjee, nhà nghiên cứu virus corona ở Đại học McMaster tại Hamilton, Canada, cho biết một chi tiết quan trọng khác là nhóm nghiên cứu tìm thấy virus ở đâu trong cơ thể tê tê, phân lập từ mẫu máu hay trực tràng. Điều này sẽ giúp xác định nCoV truyền sang người bằng cách nào cũng như cách ngăn chặn lây nhiễm.
An Khang (Theo Nature)