Phần mềm đánh giá thích nghi đất đai phục vụ quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp
Quy hoạch sử dụng đất nói chung, quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp nói riêng ở quy mô vùng là vấn đề cần thiết, được thực hiện định kỳ ở nước ta và các nước trên thế giới. Trong tiến trình quy hoạch sử dụng đất, đánh giá thích nghi đất đai là khâu quan trọng và có ý nghĩa quyết định. Với tầm quan trọng đó, phòng Địa lý, Thổ nhưỡng và Môi trường thuộc Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam đã triển khai thực hiện nghiên cứu nhằm xây dựng một công cụ hỗ trợ công tác quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp hiện đại, áp dụng những tiến bộ trong quy hoạch sử dụng đất, đánh giá đất và công nghệ thông tin; và sau năm năm thực hiện, gồm cả nghiên cứu lý thuyết và công nghệ, phòng Địa lý, Thổ nhưỡng và Môi trường đã hoàn thành phần mềm Đánh giá thích nghi đất đai (LSE).
Đây là phần mềm đầu tiên của Việt Nam được dùng cho mục đích đánh giá thích nghi đất đai với nhiều ưu điểm nổi bật như phần mềm được lập trình bằng ngôn ngữ VBNet theo quy trình đánh giá đất đai trên cơ sở phân tích đa chỉ tiêu trong môi trường Hệ thông tin Địa lý GIS (GIS-MCA) do các tác giả phần mềm xây dựng, các tính toán và phân tích được thực hiện dựa trên cấu trúc dữ liệu Raster, phần mềm có thể áp dụng cho đánh giá thích nghi đất đai ở quy mô vùng phục vụ công tác quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp, giao diện phần mềm dễ sử dụng gồm cả tiếng Anh, tiếng Việt, giúp người sử dụng tiết kiệm thời gian trong đánh giá thích nghi đất đai cho cây trồng và nâng cao độ chính xác của kết quả đánh giá.
| Khung đánh giá đất đai dựa vào phân tích đa chỉ tiêu trong môi trường GIS (GIS-MCA) (hình lục giác = biến mô tả, hình chữ nhật màu đen = biến dạng số, hình chữ nhật trắng = kỹ thuật hoặc công cụ, và hình tròn = thuật toán, QH = Quan hệ): Nguồn: Nguyen, T. T., Ann, V., Tran, V. Y., Nele, D., Tran, T. C., Eric, V. R. “Design of a GIS and multi-criteria based land evaluation procedure for sustainable land use planning at regional level" Tạp chí Agriculture, Ecosystems and Environment tập 200, số 1, năm 2015; Nhà Xuất bản Elsevier |
Giao diện của LSE được thiết kế chia thành 2 phần chính: Menu và Main panel. Phần menu gồm Hệ thống (Mở dự án, sao lưu dự án, xuất dữ liệu và lựa chọn kiểu thủ tục); Các công cụ (Chuyển đổi Raster sang Geotif, Vector sang Geotif, Xây dựng dữ liệu độ dốc, Gộp nhóm Raster, Chuẩn hoá dữ liệu xói mòn, Kiểm nghiệm kết quả, Xem bản đồ) và Phần trợ giúp. Main panel gồm 5 bước thực hiện đánh giá thích nghi đất đai được chia thành các tab (1 - Dữ liệu chỉ tiêu, 2 - Xác định trọng số, 3 - Xây dựng dữ liệu chuẩn hoá, 4 - Đánh giá thích nghi thành phần, 5 - Đánh giá thích nghi tổng thế).
Minh hoạ về giao diện bằng tiếng Việt của phần mềm LSE (Ví dụ đánh giá thích nghi đất đai cho cây cao su tại tỉnh Quảng Trị)
Phần mềm đã được kiểm chứng bằng hai kết quả đánh giá thích nghi đất đai cho cây cao su tại địa bàn tỉnh Quảng Bình và Quảng Trị. Kết quả áp dụng cho đánh giá thích nghi đất đai cho canh tác cây cao su ở Quảng Trị đã chỉ ra 62,1% diện tích đất rất thích nghi cho canh tác cây cao su trùng khớp với diện tích trồng cao su thực tế ở Quảng Trị, 8,8% diện tích đất thích nghi trung bình cho canh tác cây cao su trùng khớp với diện tích trồng cao su thực tế ở Quảng Trị, và 5,8% diện tích đất kém thích nghi cho canh tác cây cao su trùng khớp với diện tích trồng cao su thực tế ở Quảng Trị.
LSE là phần mềm nhỏ gọn, có cơ sở khoa học, giao diện thân thiện, sử dụng cho mục đích đánh giá đất đai, hỗ trợ cho quy hoạch sử dụng đất lần đầu tiên tại Việt Nam. LSE có thể được chuyển giao cho các nhà nghiên cứu, nhà quản lý, các địa phương và doanh nghiệp sử dụng rộng rãi.
Ngày 17/11/2015, phần mềm đã đăng ký bản quyền tác giả số 5184/2015/QTG tại Cục bản quyền tác giả.
Nguồn tin: Nguyễn Thanh Tuấn, Phòng Địa lý, Thổ nhưỡng và Môi trường
Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam
Xử lý tin: Thanh Hà