Trần Quang Diệu (…Nhâm Tuất 1802)

Danh tướng nhà Tây Sơn, chồng nữ Đô đốc Bùi Thị Xuân, quê xã An Hải Tây, tổng An Lưu hạ, huyện Diên Phước, tỉnh Quảng Nam (nay thuộc Tp. Đà Nẵng). Ngay từ tuổi thanh niên, ông là bạn tâm giao của Nguyễn Nhạc, sau hai vợ chồng ông là trụ cột của nhà Tây Sơn.

Trần Quang Diệu (…Nhâm Tuất 1802)

Danh tướng nhà Tây Sơn, chồng nữ Đô đốc Bùi Thị Xuân, quê xã An Hải Tây, tổng An Lưu hạ, huyện Diên Phước, tỉnh Quảng Nam (nay thuộc Tp. Đà Nẵng).

Ngay từ tuổi thanh niên, ông là bạn tâm giao của Nguyễn Nhạc, sau hai vợ chồng ông là trụ cột của nhà Tây Sơn.

Năm 1790, ông là Đốc trấn Nghệ An và trông coi việc xây thành Phượng Hoàng Trung đô.

Năm 1792, Quang Trung băng hà, ông giữ chức Thái phó, hết lòng giúp Nguyễn Quang Toản (khi này 10 tuổi) lên ngôi, tức vua Cảnh Thịnh. Những năm Nguyễn Ánh đem quân từ miền Nam ra chiếm thành Qui Nhơn, bị ông tiêu diệt một phần lớn cánh quân ở Bình Định.

Khi hạ được thành Bình Định (1801), cảm vì chết của Võ Tánh, Tùng Châu, ông cho chôn cất tử tế và các tướng xin hàng, ông phóng thích ngay.

Năm 1802, nghe tin Tây Sơn thua ở Trấn Ninh, ông cùng Võ Văn Dũng bỏ thành Qui Nhơn kép quân ra Nghệ An cứu viện. Nhưng đến huyện Hương Sơn hay tin Nghệ An đã mất, vợ chồng ông định lên đường ra Bắc thì bị Nguyễn Ánh bắt ở huyện Thanh Chương.

Nguyễn Ánh dụ ông hàng nhiều lần, nhưng ông không hàng phục. Cả gia quyến ông bị hành hình trong tháng 2 năm 1802, ông bị xử lột da, vợ và con gái ông là Trần Bích Xuân bị voi dày.

 

Nguồn: Từ điển nhân vật lịch sử Việt Nam