Cuộc đua phát triển vaccine và thuốc Covid-19

Gilead Sciences

Phương pháp: Thuốc điều trị

Giai đoạn: Thử nghiệm trên số lượng bệnh nhân lớn

Thuốc remdesivir của Gilead là loại thuốc tiêm vào tĩnh mạch, đã sử dụng để điều trị cho một bệnh nhân Covid-19 ở Mỹ và sẽ sớm được triển khai trong hai nghiên cứu quy mô lớn ở châu Á. Cuối tháng 3/2020, Gilead sẽ tuyển khoảng 1.000 bệnh nhân nhiễm nCoV để xác định các liều remdesivir có khả năng đẩy lùi bệnh hay không. Mục tiêu chủ yếu là giảm sốt và giúp bệnh nhân xuất viện trong vòng hai tuần. Thuốc cũng đang được nghiên cứu trong những thử nghiệm nhỏ hơn ở Trung Quốc và Mỹ. Ban đầu, Gilead phát triển remdesivir để điều trị cho bệnh nhân Ebola nhưng không thành công.

Moderna Therapeutics

Phương pháp: Vaccine

Giai đoạn: Thử nghiệm trên người

Moderna lập kỷ lục trong ngành công nghiệp dược với mARN-1273, loại vaccine ra đời chỉ 42 ngày sau khi Trung Quốc công bố trình tự gene nCoV. Công ty đang hợp tác với Viện Y tế Mỹ trong một thử nghiệm trên tình nguyện viên khỏe mạnh, dự kiến bắt đầu vào tháng 4/2020. Nếu mARN-1273 an toàn, hai tổ chức sẽ tuyển thêm hàng trăm bệnh nhân để xem xét vaccine có thể ngừa Covid-19 hay không. Sản phẩm của Moderna chứa một mạch ARN tổng hợp mang thông tin, được thiết kế để khuyến khích tế bào sản sinh kháng thể chống lại virus. Thành lập vào năm 2020, Moderna chưa có loại dược phẩm mARN nào được Cục quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ thông qua.

CureVac

Phương pháp: Vaccine

Giai đoạn: Tiền lâm sàng

Giống như Moderna, CureVac sử dụng mARN tổng hợp để thúc đẩy sản sinh protein. Công ty được Liên minh Sáng kiến Ứng phó Bệnh dịch Sáng kiến Ứng phó Bệnh dịch (CEPI) cấp kinh phí để ứng dụng công nghệ với nCoV. CureVac cho biết vaccine sẽ sẵn sàng cho thử nghiệm ở người trong vòng vài tháng. Công ty cũng đang hợp tác với CEPI để phát triển công nghệ sản xuất mARN di động, cho phép nhân viên y tế nhanh chóng sản xuất vaccine tại vùng dịch.

GlaxoSmithKline

Phương pháp: Vaccine

Giai đoạn: Tiền lâm sàng

GlaxoSmithKline (GSK) một trong những nhà sản xuất vaccine lớn nhất thế giới, đang chuyển giao công nghệ cho một công ty ở Trung Quốc tham gia điều chế vaccine Covid-19. Theo thỏa thuận ký kết tháng trước, GSK sẽ cung cấp tá dược độc quyền, những hợp chất giúp tăng cường hiệu quả của vaccine, cho Clover Biopharmaceuticals, công ty công nghệ sinh học tư nhân ở Thành Đô. Phương pháp của Clover bao gồm tiêm protein thúc đẩy phản ứng miễn dịch để chuẩn bị cho cơ thể chống lại bệnh dịch. Công ty chưa tiết lộ thời điểm tiến tới thử nghiệm ở người.

Inovio Pharmaceuticals

Phương pháp: Vaccine

Giai đoạn: Tiền lâm sàng

Inovio đã trải qua 4 thập kỷ tìm cách đưa ADN vào thuốc và tin chắc công nghệ của họ có thể nhanh chóng tạo vaccine cho Covid-19. Với kinh phí từ CEPI, Inovio thiết kế một loại vaccine ADN có thể sản sinh kháng thể bảo vệ cơ thể và ngừa lây nhiễm. Công ty đang bắt tay với nhà sản xuất Trung Quốc Beijing Advaccine Biotechnology để phát triển vaccine mang tên INO-4800, dự kiến thử nghiệm lâm sàng cuối năm nay.

Johnson & Johnson

Phương pháp: Vaccine và thuốc điều trị

Giai đoạn: Tiền lâm sàng

Johnson & Johnson, công ty từng sản xuất vaccine ngừa virus Ebola và Zika, đang trong những ngày đầu phát triển vaccine giúp đưa vào cơ thể bệnh nhân phiên bản khử hoạt tính của virus, giúp kích thích phản ứng miễn dịch mà không làm lây nhiễm. Cùng lúc, J&J đang hợp tác với Cơ quan nghiên cứu và phát triển y sinh Mỹ (BARDA) để tìm cách điều trị cho bệnh nhân Covid-19, bao gồm xem xét loại thuốc sẵn có nào hiệu quả đối với nCoV.

Regeneron Pharmaceuticals

Phương pháp: Thuốc điều trị

Giai đoạn: Tiền lâm sàng

Regeneron đã phát triển thành doanh nghiệp trị giá 50 tỷ USD dựa trên khả năng tạo kháng thể người từ chuột chỉnh sửa gene. Giờ đây, công ty đang khai thác công nghệ này để điều trị Covid-19. Regeneron chủng ngừa cho những con chuột tạo kháng thể bằng phiên bản vô hại của nCoV. Kháng thể mạnh nhất sẽ được đưa vào thử nghiệm trên động vật. Nếu mọi thứ theo đúng kế hoạch, Regeneron sẽ sẵn sàng cho thử nghiệm ở người cuối mùa hè năm nay. Lần gần nhất công ty áp dụng quá trình tương tự là trong dịch Ebola năm 2015, cho ra đời hỗn hợp kháng thể tỷ lệ sống sót của bệnh nhân tăng gấp đôi.

Sanofi

Phương pháp: Vaccine

Giai đoạn: Tiền lâm sàng

Sanofi, công ty phát triển thành công vaccine ngừa bệnh sốt vàng da và bạch hầu, đang hợp tác với BARDA để tìm cách đối phó nCoV. Hướng nghiên cứu của Sanofi là kết hợp một số ADN của nCoV với vật liệu di truyền từ một virus vô hại, tạo ra loài lai có thể tăng cường hệ miễn dịch mà không làm con người ốm. Công ty dự kiến hoàn thiện vaccine để thử ở phòng thí nghiệm trong vòng 6 tháng và sẵn sàng thử trên người trong 12 - 18 tháng. Trước đây, Sanofi đã ứng dụng công nghệ này đối với virus SARS, họ hàng gần của nCoV.

Vir Biotechnology

Phương pháp: Thuốc điều trị

Giai đoạn: Tiền lâm sàng

Vir Biotechnology, công ty chuyên về bệnh truyền nhiễm, phân lập kháng thể từ người bệnh sống sót sau dịch SARS, họ hàng gần của nCoV, và đang nghiên cứu liệu điều này có thể giúp điều trị Covid-19 hay không. Hợp tác với công ty dược phẩm Trung Quốc WuXi Biologics, công ty Vir có trụ sở ở San Francisco đang trong giai đoạn phát triển thuốc và chưa tiết lộ cụ thể thời điểm dự kiến để sản phẩm sẵn sàng cho thử nghiệm trên người.

An Khang (Theo Stat)