Hoàng Ngọc Quỳnh, 30 tuổi, tốt nghiệp thạc sĩ xuất sắc trường Nottingham Business, Đại học Nottingham Trent, Anh năm 2017, giành học bổng tiến sĩ toàn phần của Đại học Lancaster, Anh. Từ kinh nghiệm học tiếng Anh và đồng sáng lập chuỗi trung tâm tiếng Anh, chị chia sẻ lỗi thường gặp trong bài IELTS và cách khắc phục.
Quá kiệm lời
Trong giao tiếp thực tế, biết lắng nghe và "bớt nói" có thể là kỹ năng "vàng". Ngược lại, trong bài thi IELTS, việc kiệm lời sẽ khiến bạn không thể đạt điểm Speaking cao. Nguyên nhân là khi không nói đủ nhiều, bạn không có khả năng "thể hiện" từ vựng, ngữ pháp, phát âm, sự trôi chảy (4 tiêu chí của IELTS Speaking) và điều đó có nghĩa là điểm của 4 tiêu chí đều thấp.
Với Part 1, mặc dù không cần quá dài, bạn cũng nên mở rộng phần trả lời tới ít nhất 2-3 câu. Còn tại Part 2, bạn nên tận dụng hết một phút chuẩn bị để gạch đầu dòng nhiều từ khóa nhất càng tốt. Lưu ý, không nên dùng một phút đó để viết ra câu trả lời mà chỉ viết từ khóa, hoặc cụm từ, ý chính ngắn gọn. Sau đó, bạn cố gắng nói hết 2 phút cho phép, thậm chí nói lạc đề một chút còn hơn để thời gian trống. Khi đến Part 3, hãy cố gắng nói đủ dài bằng cách đưa ra câu trả lời từ nhiều ý, nhiều mặt của vấn đề, rồi mỗi ý lại giải thích, nêu lý do, miêu tả, lấy ví dụ...
Học thuộc lòng câu trả lời
Nhiều người chọn phương pháp này để thực hành IELTS Speaking. Việc này không sai, nhưng bạn sẽ không bao giờ đạt điểm cao thực sự. Giám khảo IELTS sẽ dễ dàng phát hiện ra một người đang nói những gì họ học thuộc lòng thông qua các biểu hiện: nói như viết, ngữ điệu như đọc, dùng nhiều cụm từ văn hoa không tự nhiên hoặc thành ngữ, từ vựng nâng cao... Việc này sẽ khiến giám khảo cho bài nói của bạn điểm không cao. Hơn nữa, các chủ đề speaking vô cùng đa dạng, khả năng trúng tủ cả ba phần và đạt điểm mong muốn là rất khó khăn.
Quên cải thiện tiếng Anh toàn diện
Nhiều người tập trung học IELTS trong thời gian dài nhưng điểm không cải thiện. Nguyên nhân họ tập trung vào các bí kíp, chiến thuật, dạng đề mà không dành thời gian để cải thiện tiếng Anh toàn diện về từ vựng, ngữ pháp, phát âm...
Để nâng điểm Speaking một cách tự nhiên, thay vì thực hành theo các chiến thuật và cố gắng ghi nhớ câu trả lời mẫu, bạn nên mở rộng vốn từ của nhiều chủ đề, cải thiện ngữ pháp, học cách kéo dài và phát triển ý tự nhiên, thực hành phát âm chuẩn. Khi đã có vốn từ đa dạng về nhiều chủ đề, chỉ cần có ý để nói, bạn có thể trả lời và mở rộng phần nói của mình với bất kỳ câu hỏi nào.
Thời điểm chuẩn bị cho lần đầu thi IELTS, mỗi ngày mình đều sử dụng danh sách các câu hỏi theo nhiều chủ đề và thực hành nói liên tục để tăng sự tự tin và sự thành thạo. Ngoài ra, mình tích lũy thêm từ vựng của nhiều chủ đề bằng cách đọc và nghe tiếng Anh thật nhiều qua TED Talks, xem phim Mỹ và đọc truyện tiếng Anh, cố gắng ghi nhớ sâu từ mới theo ngữ cảnh.
Luyện phát âm và ngữ pháp là việc mình đã làm trong thời gian khá dài. Kết quả, mình đạt 8.5 IELTS Speaking. Đối với mình, IELTS cũng là một khía cạnh của tiếng Anh, bạn nên dành đủ thời gian để thực hành ngôn ngữ này. Khi đó, bạn chắc chắn sẽ đạt điểm IELTS Speaking cao.
Chị Hoàng Ngọc Quỳnh tại Đại học Lancaster, Anh. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Để sự lo lắng và sợ hãi chi phối bài thi
Có lẽ ai cũng hiểu nên nói nhiều hơn khi vào bài thi, tuy nhiên sự lo lắng và các cảm xúc tiêu cực khi đối diện giám khảo khiến bạn chẳng thể nói hay kéo dài câu trả lời. Mình có một vài "chiến thuật" giúp bạn thoải mái hơn vào ngày thi.
Thứ nhất, không học gì hết trước ngày thi, chơi thoải mái và ngủ một giấc thật sâu. Thứ hai, đừng nên coi giám khảo là người đáng sợ. Họ chỉ đang làm việc của mình, cũng không quan tâm tới việc bạn nói tốt hay dở, vì vậy việc lo lắng chỉ ảnh hưởng tới kết của của bạn mà thôi.
Thứ ba, bạn có thể nhờ bạn bè, người quen "giả" làm giám khảo để thực hành nói thật nhiều trước ngày thi. Điều này giúp bạn quen với việc nói trước ai đó. Cuối cùng, trong khi nói hãy cố gắng tạo tâm lý nói càng nhiều càng tốt, thậm chí nói sai vẫn tiếp tục. Không nên dừng lại vì nghĩ mình vừa nói sai gì đó bởi việc này sẽ khiến bạn lo lắng, có thể ảnh hưởng không tốt những phần còn lại của bài thi.
Sử dụng quá nhiều từ nối
Tiếng Anh nói tự nhiên đòi hỏi bạn biết cách nối các câu, ý với nhau một cách logic và trôi chảy. Bạn cần biết dùng thành thạo những từ như for example, such as, like, on the one hand, on the other, and, but, and, so... Tuy nhiên, đừng nên lạm dụng chúng. Việc lạm dụng từ nối khiến bạn giống như một cái máy, khiến điểm thành thạo và phát âm (ngữ điệu tự nhiên) bị giảm đi.
Thay vì dùng nhiều từ nối, hãy cố gắng thực hành kéo dài các câu đơn, nói thêm nhiều câu phức, kết hợp thêm mệnh đề. Bạn có thể tập nói dài hơn bằng cách sử dụng thành thạo các từ which, that, who, because, as... Trong bài nói, bạn nên kết hợp ba loại câu đơn, phức, ghép một cách tự nhiên nhất.
Cố gắng phát âm Anh-Anh, Anh-Mỹ
Phát âm chiếm tới 25% điểm số của bài thi, vì vậy bạn không thể bỏ qua phần này nếu muốn đạt điểm cao. Tuy nhiên, bạn cũng không cần cố gắng phát âm kiểu Anh-Anh hay Anh-Mỹ bởi mục tiêu khi nói là người đối diện cảm thấy dễ nghe và hiểu những gì mình nói. Hơn nữa, để có thể phát âm như người bản ngữ tốn nhiều thời gian.
Điều đó không có nghĩa bạn không nên cải thiện phát âm chuẩn và điều này đòi hỏi một quá trình thực hành dài. Là người nước ngoài học phát âm tiếng Anh, bạn nên bắt đầu từ IPA (bảng ngữ âm quốc tế) để có thể biết cách chủ động phát âm các từ tiếng Anh chính xác. Ngoài ra, bạn luôn phải để ý tới trọng âm khi tra từ điển, nghe tiếng Anh thật nhiều và tập phát âm theo cách tự nhiên nhất. Khi thực hành phát âm như vậy, bạn đồng thời cũng đang luyện nói tiếng Anh.
Cũng như các kỹ năng khác, việc nói tiếng Anh thành thạo, đạt điểm IELTS Speaking cao đòi hỏi sự kiên trì và rèn luyện hàng ngày. Chỉ cần bạn cố gắng thực hành đủ và không bỏ cuộc, mình tin rằng chinh phục kỳ thi IELTS không quá khó.
Hoàng Ngọc Quỳnh
Bài cùng tác giả: