MỘT SỐ BIỆN PHÁP XỬ LÝ CHẤT THẢI CHĂN NUÔI

XỬ LÝ BẰNG CÔNG NGHỆ ÉP TÁCH PHÂN

Đây là công nghệ hiện đại, rất hiệu quả, được nhập vào nước ta chưa lâu và đang được nhiều nhà chăn nuôi quan tâm áp dụng. Dựa trên nguyên tắc “lưới lọc” máy ép có thể tách hầu hết các tạp chất nhỏ đến rất nhỏ trong hỗn hợp chất thải chăn nuôi.

Tùy theo tính chất của chất rắn mà có các lưới lọc phù hợp. Khi hỗn hợp chất thải đi vào máy ép qua lưới lọc thì các chất rắn được giữ lại, ép khô và đưa ra ngoài để xử lý riêng còn lượng nước theo đường riêng chảy ra ngoài hoặc xuống hầm KSH xử lý tiếp. Độ ẩm của sản phẩm (phân khô) có thể được điều chỉnh tùy theo mục đích sử dụng.

Quá trình xử lý này tuy đầu tư ban đầu tốn kém nhưng rất hiện đại, nhanh, gọn, ít tốn diện tích và đang là một trong những biện pháp hiệu quả nhất đối với các trang trại chăn nuôi lợn, trâu bò theo hướng công nghiệp hiện nay.

XỬ LÝ NƯỚC THẢI BẰNG OXY HÓA

1).  Xử lý bằng sục khí.

Người ta dùng máy bơm sục khí xuống đáy bể gom nước thải với mục đích làm cho các chất hữu cơ trong nước thải được tiếp xúc nhiều hơn với không khí và như vậy quá trình oxy hóa xảy ra nhanh, mạnh hơn. Đồng thời kích thích quá trình lên men hiếu khí, chuyển hóa các chất hữu cơ, các khí độc sinh ra trở thành các chất ít gây hại tới môi trường.

Sau khi lắng lọc nước thải trở nên trong hơn, giảm ô nhiễm môi trường và có thể dùng tưới cho cây trồng

2). Xử lý bằng ozon (O3).

Để xử lý nhanh, triệt để các chất hữu cơ và các khí độc sinh tra trong các bể gom nước thải, bể lắng, người ta đã bổ sung khí ozon (O3) vào quá trình sục khí xử lý hiếu khí nhờ các máy tạo ozon công nghiệp. Ozon là chất không bền, dễ dàng bị phân hủy thành oxy phân tử và oxy nguyên tử: O3 → O2 + O. Oxy nguyên tử tồn tại trong thời gian ngắn nhưng có tính oxy hóa rất mạnh làm cho quá trình xử lý chất thải nhanh và rất hữu hiệu. Ngoài ra quá trình này còn tiêu diệt được một lượng vi rút, vi khuẩn, nấm mốc và khử mùi trong dung dịch chất thải.

So với phương pháp sục khí thì phương pháp này có tốn kém hơn nhưng hiệu quả hơn. Tuy nhiên, cần chú ý thận trọng khi sử dụng ozon trong xử lý môi trường: nồng độ phải phù hợp, không dư thừa vì chính ozon cũng là chất gây độc.

3). Xử lý bằng hydro peroxit  (H202)

       Hydro peroxit  (H2O2 –nước oxy già) thường được ứng dụng rộng rãi như: tẩy rửa vết thương trong y tế, làm chất tẩy trắng trong công nghiệp,chất tẩy uế, chất oxy hóa…Người ta cũng có thể bổ sung hydro peroxit vào trong nước thải để xử lý môi trường. Đây là một chất oxy hóa-khử mạnh. Thông thường nó phân hủy một cách tự nhiên theo phản ứng tỏa nhiệt thành nước và khí oxy như sau:

 2 H2O2 → 2 H2O + O2 + Nhiệt lượng.

Trong quá trình phân hủy (phản ứng xảy ra mạnh mẽ khi có xúc tác), đầu tiên oxy nguyên tử được tạo ra và tồn tại trong thời gian rất ngắn rồi nhanh chóng thành khí oxy.  Oxy nguyên tử có tính oxy hóa rất mạnh vì vậy sẽ oxy hóa các chất hữu cơ, diệt khuẩn, khử mùi hiệu quả trong dung dịch chất thải. Bổ sung oxy già vào nước thải xử lý môi trường tuy có tốn kém chút ít nhưng hiệu quả cao. Cần chú ý khi bổ sung để xử lý môi trường là phải tìm hiểu cách bảo quản oxy già, liều lượng, chất xúc tác… và nồng độ đủ thấp để an toàn. Nếu nồng độ cao dễ xảy ra cháy, nổ hoặc ngộ độc nguy hiểm.

XỬ LÝ NƯỚC THẢI BẰNG CÂY THỦY SINH

Nước thải từ các trại chăn nuôi chứa rất nhiều nitơ, photpho và những hợp chất vô cơ có thể hoà tan được. Rất khó tách những chất thải này khỏi nước bằng cách quét rửa hay lọc thông thường. Một số loại cây thủy sinh như bèo lục bình (bèo Nhật Bản), cỏ muỗi nước (còn gọi là cây cần tây) có thể xử lý nước thải, vừa ít tốn kinh phí lại thân thiện với môi trường.

Cây muỗi nước và cây bèo lục bình là các loại bản địa của vùng Đông Nam Á, có thể dùng thân và lá để ăn sống hoặc chín như một loại rau. Chúng sinh sản theo cách phân chia rễ và sinh trưởng tốt trong môi trường nước nông cho tới 20cm. Cây bèo lục bình có nguồn gốc Nam Mỹ, sinh trưởng và phát triển nhanh, khỏe và nổi trên mặt nước.

Nước thải từ các chuồng gia súc trước tiên cho chảy vào bể lắng, để chất thải rắn lắng xuống đáy. Sau vài ngày cho nước thải trong chảy vào bể mở có bèo lục bình hoặc cỏ muỗi nước. Mặt nước trong bể được cây che phủ (mật độ khoảng 400 cây/bể). Nếu là bèo lục bình, bể có thể làm sâu tùy ý, đối với cỏ muỗi nước thì để nước nông một chút, độ sâu bể xử lý khoảng 30cm. Cỏ muỗi nước cần thời tiết mát mẻ, còn bèo lục bình phù hợp với thời tiết ấm.

Kích cỡ của bể tùy thuộc vào lượng nước thải cần được xử lý. Ví dụ, chất thải của 10 con gia súc vào khoảng 456 lít, sẽ cần bể mỗi cạnh 6m, sâu 0,5m. Bể phải có tổng khối lượng 18m3 và diện tích bề mặt 36m2. Bể có thể chứa nước thải chuồng nuôi khoảng 30 ngày. Nước thải được giữ trong bể xử lý 10 ngày. Trong thời gian này, lượng phốt pho trong nước giảm khoảng 57-58%, trong khi 44% lượng nitơ được loại bỏ.

Trong thời gian giảm xử lý 10 ngày, BOD5 giảm khoảng 80-90%. Những biện pháp xử lý nước thải theo cách này đáp ứng tiêu chuẩn tối thiểu. Nước thải ra sông hồ, suối một cách an toàn mà không cần xử lý thêm. Ngoài ra, các cây thuỷ sinh này có thể thu hoạch và dùng làm phân hữu cơ. Bản thân chúng có thể trực tiếp làm phân xanh hoặc phân trộn./.

                                                                     Phùng Quốc Quảng-HLV VN