Phát âm đóng vai trò quan trọng và ảnh hưởng nhiều tới khả năng nói cũng như khả năng nghe hiểu. Theo cô Mia Nguyễn, giáo viên từng du học Mỹ và đạt 8.5 IELTS, việc phát âm không chính xác khiến người học dễ mắc phải các vấn đề như bắt được âm nhưng không nhận biết được từ, nhận diện sai từ hay dễ nhầm lẫn khi nghe những âm gần giống nhau (Ví dụ như "eight" /eɪt/, "h" /eɪtʃ/).
Nguyên do của những vấn đề này là tiếng Anh có quy tắc phát âm khác tiếng Việt, khiến người học cảm thấy xa lạ và khó khăn để bắt chước phát âm chuẩn như người bản xứ. Để cải thiện và khắc phục lỗi sai này, người học cần làm rõ những sai lầm hay gặp nhất, từ đó, tìm giải pháp để sửa và nâng cao trình độ.
Cô Mia Nguyễn, giáo viên từng du học Mỹ và đạt 8.5 IELTS.
Vấn đề 1: Thói quen nối âm, nuốt âm
Đây là những thói quen phát âm phổ biến trong tiếng Anh nhưng lại dễ khiến người học tiếng Anh ở trình độ cơ bản gặp khó khăn khi nhận diện từ trong cuộc hội thoại. Trong quá trình học phát âm, nhiều bạn hay đọc rời rạc từng từ giống như cách nói tiếng Việt, khiến bài nói dù trôi chảy nhưng thiếu tự nhiên như người bản xứ. Có thể hiểu, nối âm là cách đọc nối âm cuối của từ trước với âm đầu của từ sau.
Ví dụ: Trong cụm Not at all, người bản xứ có xu hướng đọc liền thành "not at all" (nối các âm in đậm)
Trong khi đó, nuốt âm là sự lược bỏ đi một hay nhiều âm (có thể là nguyên âm, phụ âm hoặc cả âm tiết) trong một từ, cụm từ giúp phát âm dễ dàng hơn.
Ví dụ: comfortable /‘kʌmfətəbl/ –> /‘kʌmftəbl/; fifth /fifθ/ –> /fiθ/
Để phát âm trở nên native - tự nhiên và giống bản ngữ hơn, người học cần nắm vững những quy tắc nối âm, nuốt âm và dành thời gian nghe người bản xứ vận dụng trong nói ở những ngữ cảnh cụ thể. Bạn cũng có thể áp dụng phương pháp Shadowing (Nghe và nói cùng lúc với người nói) để bắt chước cách phát âm và học cách sử dụng ngôn ngữ trôi chảy, lưu loát, tự nhiên hơn.
Vấn đề 2: Các cặp âm nhầm lẫn
Trong tiếng Anh luôn tồn tại những cặp từ có phát âm gần nhau như /i:/ - /ɪ/; /ɑː/ - /ʌ/ hay /e/ - /æ/, đòi hỏi người học phải nắm vững bảng phiên âm IPA và có khả năng phân biệt những từ này.
Ví dụ: man /mæn/ - men /men/; live /lɪv/ - leave /liːv/
Với những cặp âm dễ nhầm lẫn này, để đảm bảo nhận diện chính xác từ được người nói nhắc đến, người học nên xây gốc phát âm vững chắc từ bảng phiên âm IPA đồng thời dành thời gian luyện các cặp từ chứa các cặp âm gần giống nhau.
Vấn đề 3: Các cặp từ nhầm lẫn
Đây là vấn đề đa số người học tiếng Anh từng mắc phải do thói quen nhìn mặt từ và đoán phiên âm. Tiếng Anh luôn có những cặp từ gần giống nhau về mặt hình thức, khiến người học dễ nhầm lẫn khi xuất hiện trong bài nghe như các cặp từ sau:
Affect (V) /əˈfekt/: tác động đến - Effect (N) /ɪˈfekt/: sự ảnh hưởng
Quiet (Adj) /ˈkwaɪət/: yên tĩnh - Quite (Adv) /kwaɪt/: khá là, không nhiều lắm
Để tránh việc nhầm lẫn những từ này, bạn nên học kỹ các cặp từ, chú ý về cả mặt thức và cách phát âm. Bên cạnh đó, cần đặc biệt chú trọng đến ngữ cảnh sử dụng từng từ cũng như luyện thói quen nhìn vào ngữ cảnh nói để đoán từ trong những trường hợp không nghe được từ người nói nhắc đến.
Ngọc Anh