Tại sao cuộc đổ bộ lên Mặt trăng của Apollo lại bị nghi ngờ?

Trong lịch sử khám phá vũ trụ của con người, chương trình Apollo chắc chắn là một chương huy hoàng.

Ngày 16/7/1969, tàu Apollo 11 được phóng từ Trung tâm vũ trụ Kennedy ở Florida, Mỹ, bắt đầu chuyến hành trình đầu tiên của con người lên Mặt trăng. Armstrong và Aldrin trở thành những người đầu tiên đặt chân lên Mặt trăng. Tuy nhiên, với việc hoàn thành kỳ tích này, vô số nghi ngờ và thuyết âm mưu đã ra đời. 

Một trong những cuộc phỏng vấn nổi tiếng nhất xảy ra vào năm 2002, khi một người đàn ông tên Bart Sibrel công khai chất vấn các sứ mệnh Apollo và yêu cầu Aldrin (lúc đó đã 72 tuổi) thề trên Kinh thánh. Aldrin từ chối yêu cầu, và sự quấy rối liên tục của Bart Sibrel (cáo buộc Aldrin nói dối về chuyến hạ cánh lên Mặt trăng của tàu Apollo 11) cuối cùng đã khiến Aldrin đấm anh ta trong cơn xúc động.

Cảnh tượng này ngay lập tức trở thành tin nóng lớn nhất nước Mỹ. Vô số người không khỏi thắc mắc, tại sao Aldrin lại không dám thề trên Kinh thánh? Có phải Aldrin thực sự chưa bao giờ đặt chân lên Mặt trăng? Thậm chí, có người còn cho rằng họ có "bằng chứng không thể chối cãi" có thể vạch trần sự thật. Vậy con người đã từng đặt chân lên Mặt trăng chưa?

Phi hành gia NASA và lá cờ trên Mặt trăng.

Câu hỏi 1: Tại sao lá cờ có thể vẫy?

Có một số giải thích tại sao lá cờ Mỹ dường như đang vẫy trong sứ mệnh đổ bộ lên Mặt trăng của tàu Apollo:

Thứ nhất, mặc dù Mặt trăng không có bầu khí quyển và do đó không có gió, nhưng các kỹ sư muốn đảm bảo rằng lá cờ vẫn sẽ bay trên Mặt trăng không có bầu khí quyển, bởi vậy nó đã được thiết kế để có thể được mở ra và có một cột cờ đặc biệt. Cột cờ này khác với thiết kế Trái đất ở chỗ nó có một thanh ngang ở trên cùng. Mục đích của thanh ngang này là để đỡ lá cờ có thể xòe ra.

Thứ hai, khi các phi hành gia cắm cờ trên bề mặt Mặt trăng, họ có thể sử dụng quá nhiều lực khiến cột cờ bị lung lay. Vì Mặt trăng không có lực cản của không khí nên sự dao động này kéo dài lâu hơn trên Trái đất, tạo ra ảo giác về một lá cờ đang vẫy. Ngoài ra, các phi hành gia có thể đã gặp khó khăn trong quá trình giương cờ, dẫn đến các thanh ngang không được bung hết cỡ. Điều này làm cho các phần của lá cờ xếp chồng lên nhau, tạo thành các nếp gấp. Mặc dù trên Mặt trăng thực sự không có gió. Những nếp gấp này cũng sẽ tạo ảo giác rằng lá cờ đang vẫy. Tác động tổng hợp của các yếu tố này tạo nên hiệu ứng mà chúng ta thấy.

Mặt trăng không có gió, vì sao lá cờ có thể vẫy?

Câu hỏi 2: Trong ảnh không có ngôi sao

Nguyên nhân chính khiến bạn không nhìn thấy ngôi sao trong ảnh là do cài đặt của máy ảnh. Khi các phi hành gia chụp ảnh trên bề mặt Mặt trăng, máy ảnh của họ được thiết lập để ghi lại khung cảnh của bề mặt Mặt trăng, thay vì ánh sáng sao mờ nhạt trên bầu trời. Vì Mặt trăng không có bầu khí quyển nên ánh sáng Mặt trời chiếu trực tiếp vào bề mặt Mặt trăng, khiến bề mặt Mặt trăng rất sáng.

Để chụp rõ bề mặt Mặt trăng và các phi hành gia, thời gian phơi sáng của máy ảnh phải ngắn và không thể chụp được những ngôi sao tương đối mờ. Ngoài ra, cần lưu ý rằng các hoạt động chính trong quá trình hạ cánh lên Mặt trăng đều được thực hiện vào “ban ngày” của Mặt trăng. Do ánh sáng Mặt trời và sự phản chiếu mạnh nên không thể chụp được ánh sáng của các ngôi sao, vì ánh sáng của các ngôi sao quá yếu.

Và phim dùng trong sứ mệnh Apollo không phải là loại phim bình thường. Chúng được Kodak tùy chỉnh đặc biệt cho các sứ mệnh không gian, với nhũ tương và đế phim đặc biệt cho phép chúng hoạt động tốt ở nhiệt độ khắc nghiệt của bề mặt Mặt trăng.

Câu hỏi 3: Dấu chân của các phi hành gia không nhất quán với đế của bộ đồ phi hành gia

Dấu chân của phi hành gia NASA trên Mặt trăng.

“Dấu chân trên Mặt trăng” là nhân chứng và kỷ niệm quan trọng về chuyến đổ bộ lên Mặt trăng của tàu Apollo, đồng thời cũng là tâm điểm công kích của những kẻ theo thuyết âm mưu. Vì trên Mặt trăng không có không khí nên không hình thành luồng không khí mạnh, các hạt cát trên Mặt trăng sẽ không bị phong hóa, bào mòn mà vẫn giữ được hình dạng sắc cạnh, góc cạnh. Những hạt cát như vậy rất dễ để lại dấu chân rõ ràng.

Vì Mặt trăng không có bầu khí quyển hay nước lỏng nên dấu vết này có thể tồn tại hàng triệu năm. Có một số lý do khiến dấu chân của phi hành gia không khớp với bộ đồ du hành vũ trụ của họ.

Đầu tiên, trong sứ mệnh Apollo 11, Armstrong và các phi hành gia khác mặc bộ đồ du hành vũ trụ Apollo, nhưng họ cũng đi giày bao ngoài (galoshes) có đế đặc biệt, dấu ấn trên những chiếc giày bao ngoài này giống hệt như dấu chân trên Mặt trăng.

Thứ hai, những chiếc galoshes không được trưng bày trong bảo tàng vì chúng đã bị bỏ lại trên Mặt trăng để giảm trọng lượng của giai đoạn bay lên của mô-đun Mặt trăng.

 Có một số lý do khiến dấu chân của phi hành gia không khớp với bộ đồ du hành vũ trụ của họ.

Câu hỏi 4: Làm thế nào để đi qua vành đai bức xạ Van Allen

Để tới được Mặt trăng, các phi hành gia phải đi qua vành đai bức xạ Van Allen. Vành đai bức xạ Van Allen là các lớp bức xạ hình lốp xe được hình thành do sự tích tụ của một lượng lớn hạt tích điện bao quanh Trái đất trong không gian gần Trái đất, được nhà vật lý người Mỹ James Van Allen phát hiện và đặt theo tên ông.

Tuy nhiên, NASA đã thực hiện một số biện pháp để bảo vệ phi hành gia khỏi bức xạ trong các sứ mệnh Apollo.

Đầu tiên, quỹ đạo của tàu vũ trụ Apollo được thiết kế cẩn thận để đi qua những khu vực mỏng hơn của vành đai bức xạ, từ đó làm giảm liều bức xạ mà các phi hành gia nhận được. Ngoài ra, thiết kế của tàu vũ trụ Apollo còn bao gồm việc che chắn bức xạ, đặc biệt là sử dụng lớp phủ nhôm ở những khu vực quan trọng, nhằm giảm hơn nữa tác động của bức xạ lên các phi hành gia.

Thứ hai, tàu vũ trụ Apollo di chuyển qua vành đai bức xạ Van Allen trong thời gian rất ngắn, điều này cũng giúp hạn chế tổng liều bức xạ mà các phi hành gia nhận được. Trên thực tế, liều bức xạ mà các phi hành gia nhận được trong suốt sứ mệnh tương đương với liều cần thiết cho một số tia X y tế trên Trái đất và thấp hơn nhiều so với mức có thể gây hại nghiêm trọng cho cơ thể con người.

Do đó, bất chấp cường độ bức xạ cao của vành đai bức xạ Van Allen, thông qua việc lập kế hoạch nhiệm vụ và thiết kế tàu vũ trụ cẩn thận, các phi hành gia vẫn có thể đi qua khu vực này một cách an toàn và hoàn thành hành trình lên Mặt trăng.

Vành đai Van Allen được nhà vật lý người Mỹ James Van Allen phát hiện và đặt theo tên ông.

Trong sứ mệnh đổ bộ lên Mặt trăng của tàu Apollo 11, tàu thăm dò Lunar 15 của Liên Xô cũng đã hạ cánh cách đó không xa. Ngoài ra, để tránh va chạm giữa hai phương tiện Mặt trăng, Liên Xô đã tiết lộ thông số quỹ đạo của Luna 15 theo yêu cầu của Mỹ.

Ngoài ra, các tàu thăm dò Mặt trăng hiện đại, chẳng hạn như Chandrayaan-2 của Ấn Độ và Chang'e-2 của Trung Quốc, đã chụp ảnh phần còn lại của địa điểm hạ cánh trên Mặt trăng Apollo, bao gồm dấu chân của các phi hành gia và dấu vết của tàu thám hiểm Mặt trăng. Những bằng chứng thuyết phục này chứng minh sự xuất hiện và tính xác thực của sứ mệnh đổ bộ lên Mặt trăng Apollo.