Tìm ra vị trí stress "trú ẩn" trong bộ não

Trong thời đại của chúng ta, việc rơi vào các cảm xúc tiêu cực hay trạng thái stress (ức chế, căng thẳng) là điều tương đối phổ biến trong cuộc sống.

Đối với stress, chúng có thể được chia ra thành hai dạng là stress sinh lý và stress cảm xúc. Khi chúng ta có dấu hiệu của stress sinh lý (hay còn gọi là ức chế sinh lý) có thể kể đến như các trạng thái đói, lạnh hay đau đớn, vùng dưới đồi của não bộ sẽ có chức năng tiết ra hormone glucocoticoids từ tuyến thượng thận, giúp xoa dịu các phản ứng khó chịu của chúng ta.

Mạng lưới thần kinh phát ra từ hồi hải mã. Các đường màu đỏ cho thấy các kết nối đến vùng dưới đồi, dự đoán mức độ căng thẳng cao hơn, trong khi các đường màu xanh biểu thị các kết nối với vỏ não tiền trán, dấu hiệu căng thẳng thấp hơn. (Ảnh: Đại học Yale).

Đối với stress cảm xúc, hầu hết chúng ta có quan niệm lầm tưởng rằng những cảm giác tiêu cực, áp lực và lo lắng đều có nguồn gốc từ tâm trí.

Tuy nhiên, khác với stress sinh lý, các nhà khoa học đã chỉ ra, nguồn gốc của những cảm xúc căng thẳng và ức chế có thể xuất phát từ một vị trí khác của não bộ. Đã có nhiều bằng chứng ở cả động vật và con người đã chỉ ra cơ chế stress của chúng ta có liên quan đến hồi hải mã – một vùng não giúp điều chỉnh trí nhớ, cảm xúc và khả năng định vị. Mặc dù vậy, mối liên hệ giữa hồi hải mã và stress vẫn chưa thực sự rõ ràng

Trong một nghiên cứu mới được công bố gần đây, các nhà khoa học đến từ Đại học Yale đã quan sát cách thức bộ não chúng ta hoạt động, cung cấp một góc nhìn mới hơn về cách thức cơ thể vận hành.

Thí nghiệm lần này được thử nghiệm trên 60 người trưởng thành, các nhà khoa học đã cho các tình nguyện viên xem một loạt hình ảnh khó chịu gắn với các phản ứng như ghê tởm, sợ hãi hoặc buồn bã, xen kẽ với chúng là những hình ảnh trung tĩnh giúp họ thư giãn.

Sau khi đo các tín hiệu hoạt động não của tình nguyện viên bằng máy đo cộng hưởng từ và xếp hạng các mức độ mà họ cảm nhận được, nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra rằng các vùng dưới đồi, hồi hải mã, vỏ thái dương và thái dương dưới của những người tham gia căng thẳng hơn sẽ có tín hiệu hoạt động mạnh hơn, tạo thành mạng lưới dương tính.

Ngược lại, kết nối của hồi hải mã với vỏ não tiền trán, hồi sau trung tâm và tiểu não tạo thành một mạng lưới âm tính, cho tín hiệu mạnh hơn nếu tình nguyện viên cảm thấy ít căng thẳng hơn.

Phát hiện lần này của các nhà khoa học có thể mở ra những phương pháp điều trị stress mới trong tương lai. (Ảnh: UT Dallas).

"Mặc dù các mạng lưới này có vai trò riêng biệt, phát hiện của chúng tôi có khả năng cho thấy các mạng lưới vận hành bộ não của tình nguyện viên tham gia đều cố gắng giảm tải những cảm giác căng thẳng", các nhà khoa học giải thích.

Về cơ bản, mức độ căng thẳng tình nguyện viên được xác định bởi sự tương tác hoạt động thích ứng giữa hai mạng này.

Mặc dù chúng ta vẫn còn nhiều câu hỏi cần giải đáp về cách hồi hải mã điều chỉnh sự căng thẳng, tuy nhiên phát hiện lần này của các nhà khoa học có thể mở ra những phương pháp điều trị y học mới trong tương lai.

"Những phát hiện lần này sẽ giúp chúng tôi can thiệp trị liệu cho nhiều đối tượng, chẳng hạn như tăng cường sức mạnh của các kết nối từ vùng đồi thị đến vỏ não trước hoặc giảm tín hiệu đến các trung tâm căng thẳng sinh lý", nhà nghiên cứu về thần kinh học Rajita Sinha cho biết.