Australia từ lâu là điểm đến du học của những người đam mê kiến trúc từ khắp nơi trên thế giới. Theo Ban Kỹ năng Quốc gia của Australia (ANSC), thu nhập trung bình của nhóm ngành kiến trúc đạt khoảng 1.674 AUD (gần 1.300 USD) mỗi tuần, cao hơn khoảng 15% so với mức lương trung bình tại Australia.
ANSC cũng cho biết thị trường lao động ngành kiến trúc khá sôi động trong 5 năm qua, đặc biệt năm 2018, với mức tăng trưởng 175% so với cùng kỳ năm trước, từ 20.000 lên khoảng 35.000 kiến trúc sư. Trong kế hoạch phục hồi kinh tế sau Covid-19, Australia dự kiến cần hơn 5.000 kiến trúc sư vào 2025. Báo cáo cũng nhận xét nhóm ngành này sẽ đạt tốc độ tăng trưởng rất mạnh trong 5 năm tới.
"Học sinh, sinh viên Việt Nam hoàn toàn có thể đón đầu xu hướng tăng trưởng này. Để làm được điều đó, các em cần tìm hiểu, chuẩn bị lộ trình học tập phù hợp ngay từ những năm cuối trung học phổ thông", ông Alex Vũ, Giám đốc Tuyển sinh và Hợp tác Quốc tế của Đại học Sydney tại Việt Nam, cho biết.
Tuấn Nghi trong phòng thí nghiệm của Đại học Sydney, Australia. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Trần Tuấn Nghi, cựu học sinh THPT chuyên Trần Đại Nghĩa, TP HCM, hiện là sinh viên năm hai song bằng cử nhân Kiến trúc (Danh dự) và thạc sĩ Kiến trúc tại Đại học Sydney.
Nam sinh chọn ngành kiến trúc ở Australia vì lộ trình học cử nhân và thạc sĩ tại đây ngắn, tiết kiệm được thời gian hơn so với những nước khác. Nghi cho hay để được nhận vào ngành kiến trúc của những trường thứ hạng cao tại Mỹ hay Anh, học sinh cần phải chuẩn bị hồ sơ năng lực (portfolio) bao gồm bản vẽ, tác phẩm đã thực hiện hoặc sản phẩm thể hiện ý tưởng sáng tạo hay các giải thưởng liên quan đến thiết kế hoặc kiến trúc.
"Yêu cầu hồ sơ năng lực này khá khó cho các học sinh trung học phổ thông tại Việt Nam như em trước đây", Nghi nói.
Nghi tìm hiểu và biết việc đào tạo kiến trúc bậc đại học tại Australia không yêu cầu học sinh nộp hồ sơ năng lực này, quy trình nộp đơn cũng rõ ràng và dễ hiểu.
"Không chỉ được đào tạo từ căn bản nhất, em còn được khuyến khích thể hiện sự sáng tạo, cũng như có cách tiếp cận mới mẻ và cái nhìn đa chiều cho những công trình em đang thực tập", Nghi cho hay.
Theo Nghi, ngành kiến trúc đòi hỏi kỹ năng cao, có lộ trình tuyển dụng khác biệt. Tuy nhiên, việc học ở thành phố Sydney - nơi có nhiều văn phòng kiến trúc hoặc trụ sở những công ty lớn trên thế giới - giúp cho em tìm việc dễ dàng hơn.
Muốn trở thành kiến trúc sư tại Australia, sinh viên phải đạt được công nhận của Hiệp hội Kiến trúc sư Australia và có chứng chỉ hành nghề. Ngoài ra, các em cũng phải đạt yêu cầu về thời gian thực tập trước và sau khi tốt nghiệp để có thể đăng ký kỳ thi nhận chứng chỉ.
Ông Alex Vũ tư vấn, để theo đuổi ngành này, học sinh có thể tham khảo lộ trình 5 bước tại Đại học Sydney, ngôi trường đứng thứ 21 thế giới ngành Kiến trúc và Thiết kế cảnh quan, theo xếp hạng năm 2021 của QS.
Bước 1: Hoàn thành một trong hai tấm bằng đại học sau trong ba năm:
Cử nhân Kiến trúc: Yêu cầu IELTS 7.0 (không kỹ năng nào dưới 6.0) và một trong các điều kiện sau:
Điểm trung bình cả năm lớp 12 từ các trường chuyên (hoặc trường THPT chất lượng cao) đạt 8.8 trở lên.
IB Diploma (bằng tú tài quốc tế) đạt 33 trở lên
A level đạt 15 điểm (3 môn) hoặc 16 điểm (4 môn)
SAT đạt 1270 kèm xác nhận hoàn thành THPT (không phân biệt trường chuyên, trường thường hay trường quốc tế)
ACT đạt 26 cùng xác nhận hoàn thành THPT
International ATAR đạt 90 trở lên
Cử nhân Kiến trúc và Cảnh quan: Yêu cầu IELTS 7.0 (không kỹ năng nào dưới 6.0) và một trong các điều kiện sau:
Điểm trung bình năm lớp 12 từ các trường chuyên (hoặc trường THPT chất lượng cao có trong danh sách của USYD) đạt 8.0 trở lên
IB Diploma (bằng tú tài quốc tế) đạt 29 trở lên
A level đạt 13 điểm (ở 3 hoặc 4 môn)
SAT đạt 1170 kèm xác nhận hoàn thành THPT (không phân biệt trường chuyên, trường thường hay trường quốc tế)
ACT (có thi phần bài luận) đạt 23 cùng xác nhận hoàn thành THPT (không phân biệt trường chuyên, trường thường hay trường quốc tế)
International ATAR đạt 80 trở lên
Học sinh đăng ký vào chương trình đại học ngành Kiến trúc hoặc Kiến trúc và Cảnh quan tại Australia không cần nộp bản vẽ hay chứng mình năng lực vẽ. Những kỹ năng này sẽ được trường đào tạo toàn diện từ đầu.
Bước 2: Hoàn thành thạc sĩ Kiến trúc trong hai năm
Yêu cầu đầu vào: IELTS 7.0 (không kỹ năng nào dưới 6.0) và hoàn thành chương trình cử nhân Kiến trúc hoặc Kiến trúc và Cảnh quan. Sinh viên có thể được yêu cầu bổ sung hồ sơ năng lực, bản vẽ và những thiết kế từng thực hiện.
Bước 3: Thực tập có giám sát trong các công ty, tổ chức kiến trúc được công nhận trong ít nhất hai năm.
Bước 4: Tham dự Kỳ thi Thực hành Nghiệp vụ Kiến trúc (Architectural Practice Exam) để trở thành kiến trúc sư.
Bước 5: Đăng ký tham gia Hiệp hội Kiến trúc sư (Architects’ Registration Board) tại địa phương sinh viên muốn làm việc. Mỗi bang sẽ có chính sách và các bước đăng ký khác nhau.
Ông Alex lưu ý, chương trình đào tạo kiến trúc ở các trường đại học cần được Hội đồng đánh giá năng lực Kiến trúc sư Australia (Architects Accreditation Council of Australia) công nhận để đủ tiêu chuẩn đăng ký thực tập và nhận chứng chỉ sau này.
Học sinh hoàn thành trung học phổ thông có đam mê và mong muốn trở thành kiến trúc sư có thể chọn lộ trình đảm bảo song bằng cử nhân Kiến trúc (danh dự) và thạc sĩ Kiến trúc.
Bình Minh