Nhiều mẫu mật ong trên thế giới chứa dư lượng nhỏ thuốc trừ sâu. Ảnh: Simon Rowell.
Các nhà khoa học phát hiện dư lượng nhỏ neonicotinoid, một loại thuốc trừ sâu phổ biến, trong 75% mẫu mật ong trên thế giới, BBC hôm 5/10 đưa tin. Neonicotinoid được coi là thân thiện với môi trường hơn các sản phẩm thuốc trừ sâu cũ.
Nhóm nghiên cứu tiến hành kiểm tra 198 mẫu mật ong từ khắp nơi trên thế giới. Theo đó, những nơi có tỷ lệ mật ong chứa thuốc trừ sâu cao nhất là Bắc Mỹ (86%), châu Á (80%) và châu Âu (79%). Số liệu ở châu Âu khiến nhiều người ngạc nhiên vì nơi này đã cấm sử dụng một số loại neonicotinoid từ năm 2013.
"Lượng thuốc dưới mức cho phép rất nhiều nên tôi nghĩ đó không phải là vấn đề lớn với sức khỏe cộng đồng. Chúng ta phải ăn cực kỳ nhiều mật ong và các sản phẩm nhiễm hóa chất khác thì mới thấy ảnh hưởng. Nhưng tôi nghĩ đây là lời cảnh báo và kêu gọi thực hiện các nguyên tắc phòng ngừa an toàn", Alexandre Aebi, tiến sĩ tại Đại học Neuchatel, tác giả cuộc nghiên cứu, nói với BBC.
Điều đáng lo ngại hơn là ảnh hưởng của thuốc trừ sâu đến ong và các loài giúp cây thụ phấn khác. Nhiều nghiên cứu cho thấy mối liên hệ giữa việc sử dụng thuốc trừ sâu với sự suy giảm số lượng và sức khỏe ở loài ong.
Khoảng 34% các mẫu mật ong chứa thuốc trừ sâu ở mức gây hại cho ong. Các nhà khoa học đặc biệt lo ngại ảnh hưởng kết hợp từ hỗn hợp hai loại neonicotinoid hoặc hơn trong 45% số mẫu mật ong.
"Nguy cơ từ thuốc trừ sâu được đánh giá dựa vào ảnh hưởng của một chất đến sinh vật thử nghiệm. Do đó, ảnh hưởng của nhiều loại thuốc trừ sâu chưa được kiểm tra. Chúng ta cần nghiêm túc xem xét các ảnh hưởng kết hợp như vậy", Aebi nêu ý kiến.
Các nhà khoa học không thể phân biệt mật ong hữu cơ với các mẫu mật ong khác trong nghiên cứu của mình. Nhiều chuyên gia cho rằng, nghiên cứu đã đặt ra các vấn đề nghiêm trọng về ảnh hưởng rộng rãi của các hóa chất này trên mọi loại mật ong.
"Neonicotinoid lưu lại rất lâu ngoài môi trường và thường xuyên xuất hiện trong các mẫu đất, nước, các loài hoa dại, nên chúng tôi cũng đoán chất này sẽ có trong mật ong", Dave Goulson, giáo sư sinh học tại Đại học Sussex, nhận xét.
Theo ông, môi trường hiện nay tràn ngập các loại độc tố thần kinh, góp phần làm giảm đa dạng sinh học. Một số nhà khoa học đã chỉ ra điều này từ nhiều năm trước nhưng chưa được chính quyền các nước quan tâm.
"Số lượng mẫu nghiên cứu chưa đủ nhiều để có thể mang tính đại diện. Việc phát hiện dư lượng thuốc trừ sâu cũng không đáng lo ngại. Dư lượng thuốc trừ sâu rất nhỏ và thấp hơn nhiều ngưỡng an toàn đối với con người", Graeme Taylor, giám đốc ngoại giao công chúng tại Hiệp hội Bảo vệ Cây trồng Châu Âu, đại diện cho các nhà sản xuất neonicotinoid, phát biểu.
Tuy vậy, nhóm nghiên cứu cho rằng cách tốt nhất là cấm vĩnh viễn loại thuốc trừ sâu này, giải pháp đang được đề xuất ở Pháp.
Thu Thảo