9X nghiên cứu vật liệu khử độc khói xe

Khang hoàn thành 5 năm đại học với 3.56/4.0 điểm, đạt danh hiệu thủ khoa Viện Kỹ thuật Hóa học của Đại học Bách khoa Hà Nội. Chàng trai còn giành chiến thắng Falling Walls Lab tại Việt Nam - cuộc thi giới thiệu ý tưởng sáng tạo, dự án nghiên cứu và các sáng kiến mang tính xã hội bằng tiếng Anh.

9X Hà Nội là đại diện của Việt Nam tranh tài tại vòng chung kết Falling Walls Lab thế giới được tổ chức tại Berlin (Đức) vào đầu tháng 11 với các sinh viên, nhà khoa học, doanh nhân đến từ gần 60 quốc gia và vùng lãnh thổ.

"Em vẫn nhớ như in cảm giác khi biết mình được thi Falling Walls Lab thế giới bởi đó là cuộc thi nổi tiếng với sự tham gia của nhiều nhà khoa học, học giả. Em không chỉ trình bày sáng kiến của mình mà còn được giao lưu với họ trong chuỗi sự kiện kéo dài 5 ngày và được đài thọ tới thăm phòng thí nghiệm của một đại học bất kỳ thuộc Liên minh châu Âu", Khang thông tin.

Khang giành giải nhất Falling Walls Lab nhờ sáng kiến chế tạo, tổng hợp vật liệu xúc tác có khả năng xử lý khí Nitơ Oxit (NOx) từ động cơ phương tiện giao thông. Loại khí này có hại cho sức khỏe con người, là một trong những nguyên nhân hình thành sương mù quang hóa, bụi mịn - vấn đề Hà Nội và TP HCM đang đối mặt. Giảm lượng khí thải này sẽ giảm được tác động đến môi trường.

Khang chia sẻ bản thân rất quan tâm đến các vấn đề môi trường. Giữa năm hai đại học, Khang xin thầy cô lên phòng thí nghiệm tập làm nghiên cứu. Từ lúc đó, em đã định hướng nghiên cứu các xúc tác (vật liệu) có khả năng ứng dụng thực tiễn nhằm bảo vệ môi trường.

Dự thi Falling Walls Lab với tư cách cá nhân nhưng Khang đang nghiên cứu cùng hai bạn. Nhóm của Khang tạo ra vật liệu xúc tác tổng hợp từ quá trình thủy nhiệt và trao đổi ion kim loại, cho phép NOx trong khí thải động cơ chuyển hóa thành khí trơ và hơi nước, an toàn cho môi trường và sức khỏe con người.

Hiện Khang cùng các bạn đã tổng hợp thành công xúc tác, cho hiệu quả tốt với độ chuyển hóa NOx lên tới hơn 99,5%. Chất này sẽ được chứa trong một thiết bị xử lý khí thải nằm sau động cơ và trước bô xe. Khí đi vào, qua lớp xúc tác sẽ xảy ra phản ứng khiến NOx thành khí trơ thoát ra ngoài.

Quá trình làm nghiên cứu, nhóm Khang tìm thấy vật liệu khác có một số tính chất tốt hơn về độ bền, độ chọn lọc. Đối với vật liệu mới này, nhóm đang trong quá trình tổng hợp ban đầu. Nhóm đã có bốn công bố khoa học trong và ngoài nước, trong đó một bài báo do Khang là tác giả chính, một bài được đăng trên tạp chí Journal of Chemistry thuộc danh mục SCIE.

Nhớ lại những ngày đầu lên phòng thí nghiệm, Khang gặp nhiều khó khăn, nhất là việc đọc tài liệu. Cựu học sinh trường THPT Phan Đình Phùng tự tin vốn tiếng Anh hơn nhiều sinh viên khác. Nhưng lần đầu cầm những bài báo tiếng Anh dài 7-10 trang, em không hiểu được bao nhiêu bởi có quá nhiều từ chuyên ngành. 

Để khắc phục, Khang hỏi các anh chị, đọc hiểu phần dễ trước. Trong khi nhiều bạn đăng ký các môn dễ cho học phần tự chọn ở trường nhằm lấy điểm cao, Khang đăng ký học tiếng Anh chuyên ngành nhằm cải thiện khả năng đọc tài liệu nghiên cứu và hướng tới viết bài báo tiếng Anh. Dần dần, Khang quen với các công việc ở phòng thí nghiệm.

PGS Phạm Thanh Huyền (Bộ môn Công nghệ hữu cơ - Hóa dầu), giảng viên hướng dẫn, đánh giá Khang chủ động, từ việc xin tham gia nhóm nghiên cứu tới đề nghị được tự viết bài báo tiếng Anh. "Sự cần cù, nghiêm túc, khiêm tốn cùng tiếng Anh tốt (IELTS 7.0) giúp giai đoạn gần tốt nghiệp Khang trở thành thành viên nghiên cứu chủ chốt của nhóm", cô Huyền nói.

Ngoài việc học ở trường và nghiên cứu trên phòng thí nghiệm, thủ khoa đầu ra Đại học Bách khoa Hà Nội vẫn sắp xếp được thời gian tham gia các hoạt động ngoại khóa về bảo vệ môi trường và đi gia sư các môn Toán, Lý, Hóa, Anh. 

Khang cũng thường xuyên nộp hồ sơ xin học bổng các chương trình trao đổi và thực tập dài hạn ở nước ngoài. Thời sinh viên, em đã có thời gian học tập và làm việc ở Hungary, Nhật Bản, Thái Lan và Singapore nhờ xin được học bổng.

Khang rất coi trọng những cơ hội được ra nước ngoài nên nộp hồ sơ vào nhiều chương trình và từng có giai đoạn bị "khủng hoảng". Năm thứ tư đại học, Khang nộp hồ sơ xin học bổng trao đổi sinh viên, thực tập ở châu Âu và tham gia cuộc thi nghiên cứu khoa học nhưng đều thất bại.

"Không phải một lần mà là thất bại liên tiếp đến trong cùng một năm. Em đã rất thất vọng về bản thân. Từ đứa tự tin với tiếng Anh và khả năng của bản thân, em đã phải xem xét lại để hiểu mình đang đứng ở đâu, yếu chỗ nào và dần dần khắc phục. Nhờ đó, kết quả năm cuối của em tốt hơn nhiều", Khang chia sẻ.

Đầu tháng 11, Khang sẽ có 15 ngày ở châu Âu, trong đó 5 ngày ở chuỗi sự kiện Falling Walls Lab. Sau đó, em sẽ đến thăm phòng thí nghiệm ở Pháp theo lời mời từ một quỹ của Liên minh châu Âu rồi bay sang Italy để nộp hồ sơ xin học bổng tại một đại học ở quốc gia này.

Dương Tâm