Con gái thứ hai Janet, 49 tuổi, hiện là giáo sư về nhi khoa và dịch tễ tại Đại học California. Con út Anne, 46 tuổi, là CEO công ty nghiên cứu gen 23andme.
Esther Wojcicki đã tổng kết kinh nghiệm dạy con trong cuốn sách "How to Raise Successful People: Simple Lessons for Radical Results" (Cách nuôi dạy những người thành công: Bài học đơn giản cho những kết quả bất ngờ - ra mắt tháng 5/2019). Dưới đây là một phần chia sẻ về phương pháp dạy con của bà:
Thật kỳ lạ khi trở thành một phụ huynh nổi tiếng và gia đình được giới thiệu trên trang bìa của nhiều tạp chí. Tôi chắc chắn không phải là người tạo ra tất cả thành công cho các con, nhưng cả ba đứa trẻ đều đã trở thành người thành đạt, có tài và biết quan tâm.
Nhiều bậc phụ huynh nhờ tôi tư vấn. Với kinh nghiệm làm mẹ, làm bà trong nhiều năm cũng như là nhà giáo dục, tôi muốn chỉ ra một số giá trị cơ bản giúp trẻ đạt được thành công. Một trong những giá trị đó là lòng tốt và đó cũng là một trong những điều mà phụ huynh thường thất bại khi nuôi dạy con.
Dạy trẻ biết quan tâm
Tôi lớn lên với niềm tin rằng nhiệm vụ của mình là đóng góp để cộng đồng trở nên tốt đẹp hơn. Đến giờ tôi vẫn nghĩ như vậy. Tôi cho rằng nếu mọi người chỉ ngồi xuống và nói chuyện, không điều gì được hoàn thành cả. Điều quan trọng là phải hành động và tôi luôn luôn làm như vậy.
Tôi cố gắng dùng hành động để nói cho các con biết những gì chúng có thể đạt được. Thời điểm đó, tôi không nhận ra tác động sâu sắc của nó đối với sự phát triển của trẻ, nhưng sau này nó được xác nhận bởi một số nghiên cứu thú vị.
Esther Wojcicki. Ảnh: Jo Sittenfeld
Tầm quan trọng của cộng đồng
Theo một nghiên cứu năm 2013, thanh thiếu niên thường xuyên làm tình nguyện sẽ giảm được những cảm xúc tiêu cực và nguy cơ về bệnh tim mạch. Nghiên cứu khác vào năm 2016 chỉ ra nhóm đối tượng này ít có khả năng gây ra những hành vi bất hợp pháp và ít bị kết án, hoặc bắt giữ trong độ tuổi từ 24 đến 34.
Nhưng có bao nhiêu người trong số chúng ta nghĩ về điều này khi nuôi dạy con cái? Bao nhiêu người nhìn ra nguyên nhân và trở thành tấm gương cho con thông qua cách cư xử của mình, cách đấu tranh cho cộng đồng? Bao nhiêu đứa trẻ cảm thấy được trao quyền để đón lấy những thách thức lớn nhất của thời đại và tìm cách đóng góp cho cộng đồng.
Thật buồn khi nói ra nhưng tôi nhận thấy ngày càng nhiều trẻ chỉ tập trung vào bản thân, ngôi trường muốn học, những kỳ nghỉ muốn tham gia hay những thứ muốn mua. Đôi khi, tôi có cảm giác như chúng ta đang đào tạo ra một quốc gia và một thế giới của những người tự yêu bản thân và tôi nghĩ không sai khi nói rằng kiểu bố mẹ "trực thăng" - kiểm soát và bao bọc con quá mức, là yếu tố chủ chốt gây ra điều này.
Ý tưởng "chỉ cần làm giàu" là sai lầm
Khi còn trẻ, nhiều người không chỉ thiếu sự nghiêm túc và độc lập mà còn hoàn toàn không có chút chuẩn bị nào để tạo ra những điều có thể làm cho thế giới tốt đẹp hơn. Họ có xu hướng tập trung vào tiền bởi nghĩ rằng tiền sẽ khiến họ hạnh phúc và mãn nguyện. Người Mỹ có ý tưởng làm giàu và sau đó không làm gì cả. Ngồi trên bãi biển, đi ra ngoài thưởng thức bữa tối đắt tiền hay tới Las Vegas để giải trí, nó đem lại cảm giác thoải mái nhưng biến con người thành những kẻ tự yêu bản thân và nghiện ngập.
Dường như rất nhiều người ở thung lũng Silicon này lo lắng cho bản thân trước bất kỳ ai khác. Họ không ưu tiên những lợi ích của cộng đồng. Họ không đấu tranh cho các mục tiêu xã hội, không theo đuổi một cuộc sống có ý nghĩa và mục đích. Kết quả là họ thường bị cô lập và chán nản.
Tôi đã gặp rất nhiều triệu phú không hạnh phúc và thậm chí một số tỷ phú không hạnh phúc. Rất nhiều người trong số họ có lẽ đã bắt đầu cuộc sống từ những đứa trẻ không có định hướng.
Ưu tiên lợi ích và mục đích
Tại sao ở Mỹ nhiều người bị nghiện các loại thuốc giảm đau, trầm cảm và tự tử? Chúng ta dường như không có nhiều kiến thức đúng về cách sống tốt, cách chăm sóc bản thân và người khác. Chúng ta đang sống theo cách đeo đuổi tiền bạc và của cải vật chất, không lợi ích, không mục đích. Nếu có mục đích nào đó thì chính là làm cho chính mình hạnh phúc. Nhưng tôi biết rằng con người hạnh phúc nhất là khi làm việc để giúp đỡ người khác, giúp ích cho cộng đồng.
Gia đình bạn có thể có những câu chuyện tương tự. Bạn có thể biết chính xác cảm giác của tôi khi là sinh viên đại học, thuyết phục với mọi người rằng tôi có thể thay đổi thế giới. Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu bạn được yêu cầu tập trung vào thành công cá nhân và không biết bắt đầu từ đâu?
Thật sự thì điều đó không khó lắm đâu. Điều bạn cần là thái độ đúng đắn, đối với bản thân và con cái. Bạn có thể bắt đầu từ những điều nhỏ như làm tình nguyện một giờ mỗi tuần cho cộng đồng, tham dự cuộc họp dân cư, nghiên cứu một vấn đề ảnh hưởng đến khu phố để ít nhất bạn cũng có thể hiểu được những gì đang diễn ra xung quanh.
Mọi nơi đều có những vấn đề cần giải quyết, cần ai đó hoặc nhóm người nào đó hỗ trợ. Đó thực sự là cách vận hành thế giới và điều quan trọng là định hình quan điểm này với trẻ càng sớm càng tốt.
Dương Tâm (Theo CNBC)