Công nghệ do Ban Quản lý dự án Trung tâm Đổi mới sáng tạo ứng phó với biến đổi khí hậu Việt Nam (VCIC), Bộ Khoa học và Công nghệ đề xuất chuyển giao để kiểm tra nhanh 100% hàng hóa mà không cần mở container, giúp ngăn chặn các hàng giả mạo nguồn gốc xuất xứ, hàng vi phạm pháp luật. Máy kiểm tra container Uniscan được phát triển từ công nghệ của Viện nghiên cứu năng lượng hạt nhân Hàn Quốc đang được ứng dụng tại nhiều cảng lớn như Busan, Incheon...
Các container xuất nhập khẩu được kiểm tra tự động tại cửa khẩu.
Tiến sĩ Lee Byung Cheol, Giám đốc công ty UNISCAN cho biết, thiết bị chiếu tia X và sử dụng hạt trung tính nơtron cho phép phát hiện vật chất bên trong container và cả hàng rời, phân biệt được màu sắc để biết chất vô cơ và hữu cơ. Tức là có thể phát hiện được cả may túy và thuốc nổ mà không cần mở container.
Khi máy quét, hình ảnh được chuyển về trung tâm giải mã tổng hợp sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) và nhân viên giải mã hình ảnh theo thời gian thực, lưu trữ trên sever. Hình ảnh này cũng được tự động chuyển về Hải Quan. Căn cứ vào hồ sơ và hình ảnh, Hải Quan sẽ quyết định có mở container kiểm tra hay không.
Ông Cheol mong muốn được được tham gia các dự án để lắp đặt, vận hành và chuyển giao công nghệ máy kiểm tra container này tại các cảng lớn và biên giới của Việt Nam.
Tiến sĩ Lee Byung Cheol chia sẻ thông tin về công nghệ kiểm tra hàng hóa tại cửa khẩu. Ảnh: VCIC.
Bà Trần Thị Hồng Lan, Phó Giám đốc Ban quản lý VCIC cho biết, việc ứng dụng công nghệ sẽ giúp nâng cao năng lực của các cảng biển và giải quyết các vấn đề hiện có trong lĩnh vực hải quan.
Hiện lượng vận tải bằng container tại Việt Nam tăng trưởng hàng năm khoảng 12%. Riêng năm 2019 lưu lượng container xuất nhập khẩu vào Việt Nam khoảng 17 triệu TEU, trong đó lượng container nhập khẩu ước tính khoảng 4 triệu TEU, tập trung phần lớn tại Hải Phòng và TP HCM, Vũng Tàu. Việc kiểm tra và thông quan được tiến hành thủ công trong khi lượng container tăng lên, hàng nhập lậu, trốn thuế, trong đó có cả ma túy, rác thải y tế trộn vào container nilon, phế liệu... cũng tăng lên nhiều. Nếu kiểm tra thủ công, để phát hiện được những hàng hóa bất hợp pháp này sẽ tốn rất nhiều thời gian và nhân lực. Hàng hóa cũng bị dồn ứ lại khiến các doanh nghiệp phải chịu nhiều tổn thất, chi phi lớn.
"Các giải pháp sử dụng công nghệ để kiểm tra tự động nhiều container trong thời gian ngắn với chi phí hợp lý để phát hiện hàng nhập lậu và giải tỏa tắc nghẽn hàng hóa, giảm thời gian và chi phí cho doanh nghiệp và đảm bảo an ninh cảng và có hệ thống lưu trữ dữ liệu để truy xuất nguồn gốc", bà Lan nói.
Sáng 8/1 VCIC và UNISCAN đã ký hợp đồng xây dựng và vận hành máy soi container và tư vấn dịch vụ để chuyển giao công nghệ ứng dụng vào Việt Nam.
Hải Minh