Hài cốt nữ chiến binh cũng một số vật dụng cổ trong ngôi mộ ở Lori. Ảnh: Forbes.
Nhóm nhà khoa học Mỹ dẫn đầu bởi Anahit Khudaverdyan, chuyên gia tại Viện Khoa học Quốc gia Armenia, công bố phát hiện mới về ngôi mộ của một phụ nữ tại vùng cao nguyên thuộc tỉnh Lori, Armenia, Forbes hôm 26/11 đưa tin. Họ cho rằng đây có thể là hình mẫu chiến binh Amazon mà người Hy Lạp cổ đại miêu tả.
Từ thế kỷ 9 đến thế kỷ 6 trước Công nguyên, Armenia là lãnh thổ của vương quốc Urartu. Người Urartu chú trọng săn bắt, phát triển quân sự và thương mại. Kẻ xâm lăng thường bị đẩy lùi bởi đội quân gồm những cung thủ tài giỏi. Theo nghiên cứu mới, đội quân này gồm cả đàn ông và phụ nữ.
Ngôi mộ ở Lori được phát hiện từ năm 2017, chứa hài cốt và chậu gốm, đồ trang sức, tồn tại từ khoảng thế kỷ 8 đến thế kỷ 6 trước Công nguyên. Nhóm nghiên cứu xác định người phụ nữ qua đời ở độ tuổi 20. Ban đầu, dựa vào số trang sức, các nhà khoa học cho rằng đây là một phụ nữ có địa vị xã hội cao. Tuy nhiên, sau khi phân tích lại bộ xương, họ bắt đầu nghi ngờ đây là một chiến binh.
Cơ bắp ở nửa trên cơ thể của người phụ nữ mạnh mẽ và dẻo dai, có dấu vết từng luyện bắn cung. Xương đùi chắc chắn với cơ mông rõ ràng của người này có thể liên quan đến các hoạt động trong quân đội, ví dụ như cưỡi ngựa.
Ngoài ra, các nhà khoa học còn tìm thấy một đầu mũi tên sắt găm vào đầu gối trái, vết thương đã lành từ lâu trước khi nữ chiến binh qua đời. Khudaverdyan cùng đồng nghiệp cho rằng bộ cung tên gây ra vết thương này là vũ khí tự làm, thường dùng khi đi săn hoặc chiến đấu.
Họ còn phát hiện ba vết thương khác xuất hiện gần thời điểm nữ chiến binh chết. Hông trái và đùi phải có vết chặt, trong khi cẳng chân trái bị đâm. Vũ khí nhiều khả năng là rìu và kiếm. Việc phải chịu ít nhất hai loại vết thương trước khi mất mạng cho thấy đối thủ không chỉ là một người. Do đó, nhóm nghiên cứu cho rằng người phụ nữ chết trên chiến trường.
Những mộ chiến binh khác ở cao nguyên Armenia cũng có các dấu vết tương tự trên hài cốt. Tuy nhiên, ngôi mộ ở Lori là một trong số ít những mộ nữ chiến binh được phát hiện, dù đội quân thời đó gồm cả đàn ông và phụ nữ.
Khudaverdyan cùng đồng nghiệp nhận định, hình mẫu nữ chiến binh này có thể là nền tảng cho những câu chuyện về chiến binh Amazon của người Hy Lạp cổ đại. Họ được miêu tả là những phụ nữ mạnh mẽ sống ở phía đông vùng Anatolia, gần với Armenia ngày nay.
Thu Thảo (Theo Forbes)