C/2019 Y4 được phát hiện lần đầu tiên vào tháng 12/2019 bởi hệ thống robot khảo sát thiên văn ATLAS của Đại học Hawaii, Mỹ. Các nhà thiên văn học từng dự đoán nó sẽ tăng mạnh độ sáng và có thể quan sát thấy bằng mắt thường vào tháng 5/2020, trở thành một trong những sao chổi ngoạn mục nhất trong hai thập kỷ qua.
Tuy nhiên, C/2019 Y4 đột ngột mờ đi từ giữa tháng 3 khiến nhiều chuyên gia suy đoán phần lõi băng của sao chổi có thể đã phân mảnh hoặc tan rã. Giả thuyết này đã được xác nhận vào ngày 11/4 sau khi nhà thiên văn học nghiệp dư Jose de Queiroz lần đầu tiên chụp được ba mảnh vỡ của sao chổi.
Sử dụng các quan sát từ kính viễn vọng không gian Hubble, giới nghiên cứu đã phát hiện thêm 55 mảnh vỡ mới, bao gồm 30 mảnh chụp hôm 20/4 và 25 mảnh chụp ngày 23/4. Sự tan rã của sao chổi thường xảy ra rất nhanh và không thể đoán trước nên những quan sát như vậy là rất hiếm.
Hubble chụp các mảnh vỡ sao chổi vào ngày 20 và 23/4. Ảnh: ESA/NASA.
"Điều này thực sự thú vị bởi nó rất ngoạn mục và không thường xuyên xảy ra. Hầu hết các sao chổi đều quá mờ để chiêm ngưỡng. Sự kiện phân mảnh ở quy mô lớn như C/2019 Y4 chỉ xảy ra một hoặc hai lần trong thập kỷ qua", trưởng nhóm nghiên cứu David Jewitt từ Đại học California, Los Angeles (UCLA) của Mỹ nhấn mạnh.
Jewitt cùng các cộng sự vẫn chưa chắc chắn về nguyên nhân C/2019 Y4 tan rã. Một ý kiến cho rằng sự phân tán lực không đồng đều từ quá trình thăng hoa của băng bên trong lõi (sự chuyển đổi trạng thái trực tiếp từ rắn sang khí) đã khiến sao chổi nứt vỡ.
Trong các quan sát mới nhất, C/2019 Y4 đang nằm bên trong quỹ đạo sao Hỏa, cách Trái Đất khoảng 145 triệu km. Những phần còn sót lại của sao chổi sẽ tiếp cận gần hành tinh của chúng ta vào ngày 23/5 ở khoảng cách xấp xỉ 115 triệu km và chỉ còn cách Mặt Trời 37 triệu km vào tám ngày sau đó.
Đoàn Dương (Theo Science Daily)