Kỹ thuật 3D phát hiện nghệ thuật hang động thời đồ đá cũ

Sử dụng một phương pháp độc đáo có từ hàng thế kỷ trước, các nhà nghiên cứu đã xác định được hình tượng động vật ẩn giấu trên tường của một hang động ở Tây Ban Nha. Kỹ thuật này, được gọi là chụp ảnh lập thể, đã có từ đầu những năm 1800 nhưng có lẽ được biết đến nhiều nhất nhờ việc sử dụng nó trong View-Master, thiết bị xem trước VR được nhiều thế hệ trẻ em yêu thích.

Sau khi xem xét các đường viền của bức tường hang động, các nhà nghiên cứu đã sử dụng kỹ thuật 3D để phát hiện ra tác phẩm nghệ thuật trên đá mô tả một con ngựa. Hai hình ảnh phía dưới được xử lý bằng phần mềm máy tính DStretch.

Những con vật lộ diện trên tường hang động ở Tây Ban Nha bằng kỹ thuật kiểu "Mắt thần". (Ảnh: R. Asiain & P. Saura; Antiquity Publications, Ltd.)

Tranh hang động là một phương tiện nghệ thuật nổi tiếng và lâu đời ở châu Âu, có niên đại ít nhất 40.000 năm. Mặc dù các nhà khảo cổ học đã nghiên cứu loại hình nghệ thuật cổ xưa này trong hơn một thế kỷ, nhưng trọng tâm của họ thường là thiết kế hai chiều và khi ghi lại tác phẩm nghệ thuật, họ dựa vào các bản phác thảo, dấu vết và ảnh chụp.

Gần đây, phương pháp ghi và xem 3D đã trở nên phổ biến trong giới khảo cổ học. Các phương pháp này thu được nhiều chi tiết nghệ thuật trên đá hơn phương pháp 2D nhưng vẫn thường được xem và nghiên cứu dưới dạng hình ảnh 2D trên màn hình máy tính, đây không phải là cách mà những người sáng tạo ra tác phẩm nghệ thuật nhìn thấy.

Một nghiên cứu mới, được công bố ngày 17/8 trên tạp chí Antiquity, đã thay đổi cách các nhà khảo cổ nhìn nhận các bức tranh hang động, với những bức ảnh nghệ thuật lập thể từ hang động La Pasiega ở phía bắc miền trung Tây Ban Nha.

Raquel Asiain, nhà và nhiếp ảnh gia tại Đại học Complutense Madrid, cùng các đồng nghiệp của cô đã nghĩ ra một phương pháp đơn giản để ghi lại bản chất ba chiều của các bức tường hang động và nghệ thuật trên đó.

Trong khi các cặp ảnh lập thể được nhìn thấy rõ nhất bằng thiết bị xem, thì hình ảnh 3D ẩn cũng có thể được phát hiện bằng mắt thường, tương tự như hình ảnh trong các thiết kế "Magic Eye" trippy của những năm 1990.

Phát hiện ba loài gia súc tuyệt chủng

Hơn 700 mô tả về động vật, biểu tượng, dấu chấm và đường bao phủ các bức tường của La Pasiega, được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1911. Nhưng thông qua nghiên cứu có hệ thống sử dụng nhiếp ảnh lập thể, Asiain và các đồng nghiệp đã phát hiện ra ba loài động vật ẩn giấu trước đó: hai con ngựa và một con bò rừng, một con bò rừng châu Âu, loài gia súc tuyệt chủng.

Những con ngựa có thể dễ dàng được xem qua hình ảnh có độ phân giải cao mà các nhà nghiên cứu đăng lên Flickr. Các hình ảnh được nâng cao kỹ thuật số cho thấy một con ngựa bên dưới hình ảnh con nai ở giữa, cũng như bờm, cổ và ngực của một con ngựa khác ở bên trái. Con ngựa sau này được đặt sao cho đầu tựa vào vùng lõm của vách hang, trong khi ngực nằm ở vùng lồi, nâng cao tính ba chiều của con vật.

Sử dụng kính 3D, hay thậm chí chỉ cần liếc nhẹ mắt cũng có thể dễ dàng nhìn thấy nét gợn sóng của các vách hang giống như ai đó cách đây hàng chục nghìn năm đã từng nhìn thấy.

Asiain nói với Live Science trong email: “Trong nghệ thuật hang động thời kỳ đồ đá cũ, các nghệ sĩ đã sử dụng hình dạng tự nhiên của hang động để tạo ra các bức tranh. Nhu cầu bảo tồn cảm nhận 3D về các hang động là một trong những lý do thôi thúc tôi sử dụng những hình ảnh qua kính soi nổi này".

Với chất lượng chụp ảnh cao, các hình ảnh cho phép các nhà nghiên cứu xem tác phẩm nghệ thuật ở dạng 3D "thật", chứ không phải mô phỏng bằng máy quét 3D. Việc xuất bản những hình ảnh lập thể có nghĩa là công chúng có thể đến gần hơn để trải nghiệm nghệ thuật như mọi người từng làm trong quá khứ.