Dưới bóng tối bao trùm trên một sa mạc cổ đại ở Mông Cổ trong kỷ Phấn Trắng, một loài khủng long giống chim tí hon đã sử dụng tầm nhìn siêu việt và thính giác nhạy bén để thích nghi với cuộc sống săn mồi về đêm, điều rất hiếm thấy ở các loài khủng long trước đây.
Theo mô tả trên tạp chí Science vào hôm 6/5, sinh vật tiền sử mới được phát hiện, sống cách đây khoảng 65 - 70 triệu năm, có kích thước chỉ bằng một con mèo nhỏ và thuộc nhóm khủng long chân thú (theropod) đi bằng hai chân. Các nhà nghiên cứu đặt tên cho nó là Shuvuuia Desti.
Các mô phỏng về loài khủng long giống chim Shuvuuia Desti. Ảnh: Viktor Radermaker.
Phân tích vòng xương bao quanh con ngươi và ống xương bên trong hộp sọ chứa cơ quan thính giác cho thấy loài khủng long giống chim này có thị lực và thính giác nhạy bén hơn cả cú vọ, cho phép chúng tìm kiếm con mồi dưới bóng tối hoàn toàn.
Shuvuuia thiếu bộ hàm chắc khỏe và những chiếc răng lớn như ở hầu hết các loài khủng long ăn thịt khác, thay vào đó, nó sở hữu một hộp sọ nhẹ có cấu trúc rất giống chim, cùng nhiều răng nhỏ như hạt gạo, cho thấy chúng chủ yếu săn côn trùng và động vật nhỏ như thằn lằn.
Kẻ săn mồi ban đêm này còn có cặp chân sau rất dài, trong khi hai chi trước ngắn hơn rất nhiều. Tất cả các chi đều có móng vuốt lớn, tiết lộ rằng nó đào đất rất giỏi.
"Với đôi chân dài của mình, Shuvuuia có thể nhanh chóng đuổi bắt con mồi. Nó sử dụng móng vuốt để đào bới đất đá, khiến con mồi phải chạy khỏi nơi trú ẩn", nhà cổ sinh vật học Jonah Choiniere tại Đại học Witwatersrand của Nam Phi, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết.
Một mẫu vật hóa thạch được bảo quản tốt của Shuvuuia Desti. Ảnh: Mick Ellison/Reuters.
Đồng tác giả Roger Benson, nhà cổ sinh vật học tại Đại học Oxford của Anh, nhấn mạnh rằng Shuvuuia là loài khủng long duy nhất được biết đến có ống ốc tai (lagena) siêu dài, bộ phận hình xoắn ốc nằm tại một khoang trong xương bao quanh não và được kết nối với phần tai cho phép giữ thăng bằng và lắc lư đầu khi di chuyển. Ống ốc tai càng dài thì động vật càng có thính giác tốt.
Khám phá này cho thấy cuộc sống về đêm đã phát triển mạnh trong kỷ Phấn Trắng. Shuvuuia là một ví dụ chứng minh khủng long có rất nhiều kỹ năng và khả năng thích nghi đáng kinh ngạc mà chúng ta vẫn chưa biết đến.
Đoàn Dương (Theo CBC News)