Lòng hồ Peigneur sau khi cạn nước. Ảnh: IFL Science.
Peigneur là một hồ muối nhỏ và nông ở ngoài khơi vịnh Vermilion phía nam Louisiana. Vào ngày 20/11/1980, hồ nước biến mất trong thời gian ngắn trước khi trở thành hồ sâu nhất bang. Sáng hôm đó, theo hợp đồng với Taxeco, một đội kỹ sư khoan dầu tới hồ khoan thăm dò. Họ có thể chỉ cho rằng đó là một ngày làm việc bình thường hoặc chỉ quan tâm họ chọn địa điểm khoan dầu chính xác tới đâu. Khi bắt đầu khoan, nhóm kỹ sư nhanh chóng gặp phải vấn đề. Mũi khoan của họ dường như bị mắc kẹt. Tiếp đó, cả hồ nước biến mất trước mắt họ cùng với giàn khoan, vài chiếc thuyền và một hòn đảo nhỏ.
Bên dưới hồ nước là một mỏ muối đã tồn tại hơn 100 năm. Đội kỹ sư cho rằng họ ở xa mỏ muối, nhưng khi họ tìm cách rút mũi khoan, cả giàn khoan bắt đầu nghiêng dần và biến mất. Cả đội kịp lao lên bờ. Tại đó, họ tận mắt thấy giàn khoan 46 m chìm vào lòng hồ nước sâu 3 m. Vài chiếc sà lan gần đó bị cuốn vào xoáy nước khổng lồ trong khi miệng hố tiếp tục mở rộng. Trong khi đó, thợ mỏ ở hầm bắt đầu sơ tán do hầm chứa đầy nước.
Các thợ bỏ ra ngoài kịp thời và chứng kiến một phần hòn đảo lân cận sụt xuống hố với lực đủ mạnh để làm nước bắn cao 122 m từ miệng hầm. Hồ nước từng đổ vào vịnh Vermillion qua kênh đào Delcambre Canal, nhưng dòng nước đảo chiều ngay khi hồ cạn và nước từ vịnh chảy ngược vào, tạm thời tạo ra thác nước cao 50 m lấp đầy hố mới đào, biến nó thành hồ nước lớn nhất Louisiana. Texaco trả 32 triệu USD theo thỏa thuận với công ty Diamond Crystal Salt để đền bù tổn thất với hầm mỏ và 12,8 triệu USD cho Hiệp hội Live Oak Gardens và công ty Live Oak Gardens Ltd.
Tai nạn xảy ra do lỗi nhầm hệ thống đo đạc. Kỹ sư phụ trách dự án cho rằng bản đồ anh đang dùng dựa trên hệ tọa độ Mercator, nhưng thực chất bản đồ dùng hệ tọa độ Universal Transverse Mercator. Hiển thị vật thể 3D bằng bản đồ 2D luôn dẫn tới một số vấn đề. Dù bản đồ có độ chính xác cao tới đâu, một số khu vực vẫn bị kéo giãn hoặc đôi chỗ bị khuyết.
Bản đồ phổ biến mà chúng ta quen dùng dựa trên phép chiếu Mercator do chuyên gia vẽ bản đồ Gerardus Mercator tạo ra năm 1569. Đó là phép chiếu bản đồ theo hình trụ, trong đó địa cầu được đặt trong một hình trụ, mỗi điểm trên bản đồ được chiếu lên một điểm tương ứng trên hình trụ. Các kinh tuyến được vẽ như những đường dọc có khoảng cách đều nhau trên bản đồ và vĩ tuyến là các đường nằm ngang cách đều nhau.
Cả hai loại bản đồ đều có lỗi do phép chiếu Mercator, nhưng ở hệ tọa độ Universal Transverse Mercator, địa cầu được chia thành 60 mặt phẳng và sử dụng nhiều phép chiếu cục bộ hơn, cho ra các bản đồ chính xác hơn ở quy mô địa phương. Do nhầm lẫn của kỹ sư, các kỹ sư khoan dầu tới sai địa điểm và cuối cùng khiến cả hồ nước biến mất.
An Khang (Theo IFL Science)