Mỗi loài cây có hình dạng và kích thước lá khác nhau: Ảnh: BBC.
Trên Trái Đất có hàng trăm nghìn loài thực vật khác nhau, từ những cây nhỏ bé trên núi cao tới những cây cọ khổng lồ trong rừng nhiệt đới. Diện tích lá của chúng tay đổi từ nhỏ hơn 1 mm2 đến hơn 1 m2, theo BBC.
Từ thế kỷ 19, các nhà khoa học đã nhận thấy những loài cây lá rộng chiếm ưu thế trong rừng nhiệt đới trong khi cây có lá nhỏ sống trên sa mạc khô cằn và vùng vĩ độ cao. Họ cho rằng, sự khác nhau về kích thước lá cây liên quan đến nước và nhiệt độ.
Ví dụ, lá chuối lớn hơn lá cây thạch nam (heather) khoảng 1 triệu lần. "Một lá chuối có thể rất lớn vì chuối phát triển ở những nơi rất nóng và ẩm ướt. Nghiên cứu của chúng tôi chỉ ra rằng nếu có đủ lượng nước trong đất thì hầu như không có giới hạn về kích thước của lá", Ian Wright tại Đại học Macquarie, Australia, cho biết.
Theo Wright, những lá cây quá lớn có nguy cơ bị đóng băng vào ban đêm ở vùng khí hậu lạnh hoặc bị đốt cháy ở vùng khí hậu nóng. Do đó, kích thước tối đa của lá chủ yếu được quyết định bởi nhiệt độ và lượng mưa trong khu vực.
Quang hợp là quá trình cơ bản nhất của thực vật, trong đó carbon dioxide (CO2) phản ứng với nước nhờ năng lượng ánh sáng Mặt Trời để tạo ra glucose và oxy. Nhiệt độ, nồng độ CO2 và cường độ ánh sáng là những yếu tố có thể hạn chế tốc độ quang hợp.
"Với sự hiểu biết tốt hơn về quang hợp, một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến kích thước lá cây, chúng ta có thể dự đoán sự thay đổi của các kiểu thảm thực vật trong tương lai để thích ứng với biến đổi khí hậu", Wright nói.
Lê Hùng