Mất 3 năm để giải mã vụ voi châu Phi ngã sấp mặt và chết hàng loạt

Năm 2020, 350 con voi chết bí ẩn ở Botswana, với thêm 35 trường hợp tương tự ở Zimbabwe. Giờ đây, các nhà khoa học mới tìm ra được "thủ phạm" giết voi hàng loạt ở châu Phi.

Từ tháng 5 đến tháng 6/2020, những cái chết bất ngờ đã xảy ra ở cộng đồng voi tại vùng đồng bằng Okavango ở Botswana đã gây xôn xao trong giới bảo tồn, và làm dấy lên nhiều đồn đoán trên toàn cầu về nguyên nhân đằng sau hiện tượng kinh hoàng đó.

Những hình ảnh chụp xác voi chết khắp nơi ở Botswana và Zimbabwe năm 2020. (Ảnh: REUTERS)

Các xác voi đủ độ tuổi, cả đực lẫn cái, được phát hiện nằm ngổn ngang khắp vùng đồng bằng. Nhiều con trong tình trạng "cuồng chân" đi vòng vòng trước khi ngã cắm mặt xuống đất và tử vong.

Hai tháng sau, thêm 35 con voi khác chết trong tình cảnh tương tự ở miền tây bắc Zimbabwe.

Khi đó, giới chức Botswana nghi ngờ cái chết của những con voi là do ảnh hưởng của một dạng vi khuẩn mang độc tố chưa xác định. Thế nhưng, không có thêm chi tiết nào được công bố nhằm giải thích lý do đằng sau tình trạng xảy ra cho cộng đồng voi thảo nguyên châu Phi, vốn là loài đang nguy cấp.

Sau hơn 3 năm, kết quả kiểm tra độc tố lấy từ xác một số con voi tại Zimbabwe cuối cùng tìm ra "kẻ sát nhân giấu mặt". Đó là vi khuẩn Bisgaard taxon 45, họ hàng trước đó chưa được đặt tên của vi khuẩn Pasteurella multocida.

Dòng vi khuẩn mới được phát hiện gây ra tình trạng nhiễm trùng máu, và từng dẫn đến những cái chết hàng loạt của 200.000 con linh dương ở Kazakhstan vào năm 2015, theo báo cáo đăng trên chuyên san Nature Communications.

Phát hiện mới là công trình nghiên cứu của đội ngũ chuyên gia quốc tế đến từ Quỹ Đời sống Hoang dã Victoria Falls (Zimbabwe), Đại học Surrey (Anh), các phòng thí nghiệm ở Nam Phi và Cơ quan Sức khỏe Động vật và Thực vật Anh.

Số lượng loài voi châu Phi đang sụt giảm khoảng 8%/năm, chủ yếu do săn giết, với chỉ còn khoảng 350.000 cá thể trong tự nhiên.

Báo cáo cho thấy bệnh truyền nhiễm cần được bổ sung vào danh sách những thách thức mà loài này đang đối mặt trong cuộc chiến sinh tồn.