Phát hiện dãy núi ẩn dưới dòng hải lưu mạnh nhất hành tinh

Dãy núi ngầm nằm ở độ sâu khoảng 4.000m, hình thành dưới hải lưu vòng Nam Cực, dòng hải lưu ảnh hưởng đến tình trạng nước biển dâng.

Nhóm nhà khoa học trên tàu nghiên cứu Investigator phát hiện dãy núi ngầm trong chuyến thám hiểm ở Nam Đại Dương do Tổ chức Nghiên cứu Khoa học và Công nghiệp Australia (CSIRO) triển khai, Newsweek hôm 18/12 đưa tin. Mục đích ban đầu là nghiên cứu hải lưu vòng Nam Cực - dòng hải lưu mạnh nhất thế giới - để tìm hiểu xem nó đóng góp như thế nào vào mực nước biển dâng. Cụ thể, họ nghiên cứu xem dòng hải lưu truyền nhiệt về phía châu Nam Cực như thế nào.

Khu vực mới được lập bản đồ với các ngọn núi ngầm. (Ảnh: Focus/CSIRO).

Trong chuyến thám hiểm, các nhà khoa học rà quét một vùng biển chưa được lập bản đồ trước đó, trải dài 370km ở phía tây đảo Macquarie. Họ phát hiện rằng dưới dòng hải lưu xoáy mạnh, ở độ sâu khoảng 4.000m dưới mặt nước giữa Tasmania và Nam Cực, là một dãy núi ngầm.

Dãy núi ngầm cổ xưa đáng chú ý này gồm 8 ngọn núi lửa ngầm không hoạt động với các đỉnh cao khoảng 1.500m, theo nhà địa vật lý CSIRO Chris Yule. Một ngọn núi trong số đó thậm chí còn có miệng phun kép.

Khu vực này nằm gần Đứt gãy Macquarie Ridge, nơi vẫn đang có các hoạt động kiến tạo. Các ngọn núi có khả năng hình thành từ "điểm nóng" bên dưới lớp phủ của Trái đất cách đây 20 triệu năm. Những phát hiện như trên góp phần quan trọng giúp con người hiểu thêm về động lực học đại dương, theo nhà khoa học Helen Phillips, thành viên đoàn thám hiểm.

Trong chuyến nghiên cứu, nhóm chuyên gia sử dụng một vệ tinh mới do NASA và Trung tâm Nghiên cứu Vũ trụ Quốc gia Pháp (CNES) phát triển. Điều này cho phép họ quét hình ảnh đáy biển với độ phân giải cao.

Hải lưu vòng Nam Cực chảy theo chiều kim đồng hồ, từ tây sang đông, quanh châu lục này. Đây không chỉ là dòng hải lưu mạnh nhất thế giới mà còn là dòng duy nhất kết nối tất cả các đại dương trên thế giới. Vì vậy, việc nghiên cứu hải lưu này đặc biệt quan trọng, giúp giới khoa học tìm hiểu xem chuyện gì đang xảy ra với các đại dương do biến đổi khí hậu.

"Đại dương giúp hấp thụ hơn 90% lượng nhiệt từ hiện tượng nóng lên toàn cầu và khoảng 25% lượng khí thải CO₂ của con người. Chúng tôi đang làm việc tại một "cánh cổng" nơi nhiệt được truyền tới Nam Cực, góp phần làm băng tan và mực nước biển dâng. Chúng ta cần hiểu cánh cổng này hoạt động như thế nào, lượng nhiệt truyền qua là bao nhiêu và điều này có thể thay đổi ra sao trong tương lai", Benoit Legresy, nhà khoa học đứng đầu chuyến thám hiểm, cho biết.