Phát hiện núi lửa đang hoạt động dưới đáy hồ sâu nhất thế giới

Máy quay video gắn trên robot tự động dưới nước đã ghi lại cảnh các vết nứt liên quan đến núi lửa gần một đứt gãy có khả năng hoạt động dưới lòng hồ Baikal, Siberia.

Một robot được triển khai dưới đáy hồ Baikal của Siberia đã ghi lại cảnh các vết nứt và biến dạng do núi lửa bùn chưa được biết đến trước đây gây ra. Robot đã phát hiện ra những vết nứt để lại do bùn phun trào ở độ sâu từ 100 đến 165 m ở hai địa điểm – Vịnh Malaya Kosa và Vịnh Goryachinskaya – dọc theo bờ phía tây bắc của hồ.

Những mảnh vỡ của một ngọn núi lửa bùn được chụp ở độ sâu 130m ở Vịnh Goryachinskaya của hồ Baikal. (Ảnh: Lunina và cộng sự)

Mặc dù các nhà khoa học đã biết hồ Baikal chứa đựng những ngọn núi lửa bùn, nhưng phát hiện mới nhất nằm gần một vùng đứt gãy được gọi là Severobaikalsk, hay đứt gãy Bắc Baikal, nằm dọc theo hồ. Dấu hiệu của những vụ phun trào gần đây ở đáy hồ có thể cho thấy đường đứt gãy đang hoạt động.

Núi lửa bùn là biểu hiện bề mặt của các quá trình địa chất sâu hơn và được hình thành do bùn và khí phun trào từ bên dưới. Theo Oksana Lunina, nhà địa chất cấu trúc và nhà nghiên cứu chính tại Viện Vỏ Trái đất ở nhánh Siberia của Siberia, Viện Hàn lâm Khoa học Nga (SBRAS), các miệng hố dọc theo bờ phía tây bắc hồ Baikal đánh dấu các vết nứt chạy song song với đứt gãy Severobaikalsk và cho thấy đường đứt gãy này còn tồn tại.

Nhà địa chất Lunina cho biết: “Tại vùng trũng Bắc Baikal, nơi bị giới hạn bởi đứt gãy này, đã từng xảy ra các trận động đất mạnh trong quá khứ”.

Hai địa điểm nơi các nhà nghiên cứu triển khai robot hoặc phương tiện tự động dưới nước (AUV), cho thấy các lớp đá bị nứt nẻ mạnh được bao phủ bởi đất sét, trầm tích mềm và trầm tích phun trào.

Theo một nghiên cứu được công bố vào tháng 10 năm 2023 trên tạp chí Doklady, ở vị trí cực bắc của Vịnh Goryachinskaya, nơi đoạn phim được quay, các miệng núi lửa sâu khoảng 130m) đang tràn ngập một "khối bùn", cho thấy một vụ phun trào đã xảy ra gần đây.