Phát hiện thiên hà xoắn ốc sáng rực như pháo hoa trong vũ trụ

Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) hôm 31/12/2019 chia sẻ ảnh chụp hé lộ cấu tạo và ánh sáng rực rỡ của thiên hà xoắn ốc NGC 4258.

Thiên hà NGC 4258 ở cách Trái Đất khoảng 23 triệu năm ánh sáng xoay tròn tựa như pháo hoa nở rộ với ở trung tâm, sóng xung kích và những nguồn dự trữ khí gas bao quanh.

Thiên hà xoắn ốc NGC 4258. (Ảnh: NASA).

Thiên hà NGC 4258 nổi tiếng với hai cánh tay xoắn ốc phát sáng gọi là cánh tay dị thường. Chúng không nằm thẳng hàng với đĩa mặt phẳng của thiên hà mà giao cắt. Trong bức ảnh tổng hợp mới, các nhà nghiên cứu NASA sử dụng màu xanh dương, tím, vàng, đỏ để biểu thị lần lượt dữ liệu tia X của đài quan sát tia X Chandra, dữ liệu vô tuyến của đài thiên văn Karl Jansky Very Large Array, dữ liệu quang học của kính viễn vọng không gian Hubble và dữ liệu hồng ngoại của.

Nghiên cứu mới sử dụng kính Spitzer chỉ ra sóng xung kích của thiên hà đang làm nóng lượng lớn khí gas, tương đương khối lượng 10 triệu Mặt Trời. Nhóm nghiên cứu cho rằng hố đen siêu lớn ở trung tâm NGC 4258 đang sản sinh các dòng hạt năng lượng cao cực mạnh. Những dòng hạt này va vào đĩa mặt phẳng của thiên hà, tạo ra sóng xung kích. Sóng xung kích lại làm nóng khí gas, chủ yếu bao gồm phân tỷ hydro, tới hàng nghìn độ C.

Dữ liệu của đài Chandra hé lộ các bong bóng khí gas nóng khổng lồ ở bên trên và bên dưới đĩa mặt phẳng. Bong bóng khí phản ánh lượng khí gas ở đĩa mặt phẳng bị đốt nóng và bắn ra khu vực xung quanh. Các nhà nghiên cứu ước tính tất cả khí gas còn sót lại sẽ phun ra ngoài trong 300 triệu năm tới trừ khi được bổ sung. Do phần lớn khí gas đã tiêu hao, NGC 4258 còn rất ít khí gas để hình thành sao mới. Họ ước tính các ngôi sao hình thành ở khu vực trung tâm của NGC 4258 ở tốc độ chậm hơn 10 lần so với dải Ngân Hà.