Thỏi vàng được đúc vào thế kỷ 16. Ảnh: Science Alert.
Phân tích khoa học mới trên một thỏi vàng lớn tìm thấy cách đây nhiều thế kỷ ở trung tâm thành phố Mexico City giúp xác nhận đó là đồ vật do thực dân Tây Ban Nha bỏ lại khi rút lui tạm thời khỏi kinh đô của đế chế Aztec. Viện Nhân chủng học và Lịch sử Quốc gia Mexico (INAH) thông báo kết quả kiểm tra thỏi vàng hôm 9/1.
Ngày 29/6/1520, hoàng đế Aztec Moctezuma, châm ngòi cho trận đánh khiến hầu tước Hernán Cortés cùng quân đội và đồng minh của ông phải bỏ chạy để bảo toàn mạng sống. Một năm sau, Cortés quay lại bao vây thành phố khi đế quốc Aztec suy yếu vì bị cắt nguồn cung cấp lương thực và dịch bệnh.
Thỏi vàng được phát hiện vào năm 1981 trong một dự án xây dựng ở độ sâu 5 m bên dưới Mexico City, nơi từng là kinh đô Tenochtitlán của đế chế Aztec. Quân Tây Ban Nha từng sử dụng một con kênh chạy qua thành phố để chạy trốn. Thỏi vàng nặng khoảng 2 kg, dài 26,2 cm, rộng 5,4 cm và dày 1,4 cm.
Phân tích hóa học huỳnh quang tia X giúp các nhà nghiên cứu xác định thỏi vàng ra đời vào năm 1519 - 1520, trùng với thời điểm Cortés hạ lệnh cướp đoạt những đồ vật bằng vàng từ quốc khố Aztec, nung chảy và đúc thành thỏi để vận chuyển về châu Âu dễ dàng hơn. Theo nhà khảo cổ Leonardo López Luján, người chỉ đạo khai quật, thỏi vàng lá một chứng tích đặc biệt cho thời kỳ chuyển giao trong lịch sử thế giới. Mô tả chi tiết về phân tích trên thỏi vàng được công bố trong số tháng 1 của tạp chí Arqueología Mexicana.
An Khang (Theo Guardian)