Câu chuyện Newton bị một quả táo rơi trúng đầu và từ đó khám phá ra lực hấp dẫn chỉ là giai thoại. Ảnh: Occultum.
Trong giới khoa học từ lâu lan truyền câu chuyện rằng nhà bác học Isaac Newton khám phá ra lực hấp dẫn sau khi bị một quả táo rơi trúng đầu trong lúc ngồi dưới gốc cây táo trong vườn nhà ở trang viên Woolsthorpe tại Lincolnshire, Anh vào năm 1666, theo How Stuff Works.
Câu chuyện quả táo rơi vào đầu Newton trở thành một trong những giai thoại phổ biến và lâu dài trong lịch sử khoa học, thậm chí còn được đưa vào nội dung sách giáo khoa. Nhưng trên thực tế, Newton không bị quả táo nào rơi vào đầu khi khám phá ra lực hấp dẫn.
Đúng là Newton đã trở về ngôi nhà thời thơ ấu ở Woolsthorpe để chạy trốn nạn dịch hạch đang hoành hành ở London và ông cũng thường xuyên đi dạo trong khu vườn, nơi có ít nhất một cây táo. Nhưng khám phá của Newton về trọng lực là kết quả của nhiều lần nghiên cứu và suy nghĩ chứ không phải chỉ nhờ khoảnh khắc quả táo rơi trúng đầu.
Dù Newton không ghi lại chính xác thời điểm ông phát hiện ra lực hấp dẫn, ông từng trao đổi với đồng nghiệp về vấn đề này. William Stukeley, người viết một trong những tiểu sử sớm nhất về Newton, nhớ lại một cuộc thảo luận với Newton về khái niệm trọng lực khi đang đi bộ với Newton trong khu vườn gia đình và uống trà dưới bóng cây táo.
Newton chỉ vào một quả táo trên cành cây làm ví dụ. Ông tự hỏi tại sao quả táo luôn rơi xuống mặt đất khi rụng khỏi cành cây, thay vì rơi ngang hoặc bay ngược lên. Newton nói rằng Trái Đất hút quả táo bằng một lực chưa được biết đến.
Bản thân Newton rất thích giai thoại về quả táo rơi trúng đầu mình vào những năm sau đó. Các nhà sử học cho rằng Newton đưa ra các tình tiết về câu chuyện "táo rơi trúng đầu" để minh họa ngắn gọn khám phá của ông về lực hấp dẫn, giúp người nghe dễ hiểu hơn.
Lê Hùng