Thước phim về cuộc chiến đầu tiên giữa AI và phi công

Một chiếc tiêm kích F-16 do điều khiển tham gia trận không chiến đầu tiên với máy bay F-16 khác do người lái.

Diễn tập không chiến giữa máy bay X-62A và máy bay do người lái. (Video: DARPA)

Cơ quan Nghiên cứu dự án quốc phòng tiên tiến Mỹ (DARPA) chia sẻ thước phim về cuộc diễn tập diễn ra hồi tháng 9 năm ngoái tại Trường đào tạo phi công thử nghiệm của Không quân Mỹ tại Căn cứ Không quân Edwards, New Atlas hôm 22/4 đưa tin. Đây là một phần trong chương trình Air Combat Evolution (ACE) của DARPA.

Để tạo ra hệ thống điều khiển tự động với năng lực tương đương các phi công, DARPA bắt đầu chương trình ACE với X-62A, hay còn gọi là Máy bay thử nghiệm mô phỏng thay đổi trong lúc bay (VISTA). Đây là phiên bản dựa trên tiêm kích F-16D của Lockheed Martin trang bị hệ thống điện tử hàng không Block 40 và nhiều sửa đổi khác cho phép tích hợp AI. Phương tiện đã chứng minh khả năng bay nhiều giờ mà không cần người điều khiển, nhưng mục tiêu của Không quân Mỹ không dừng lại ở đó.

Chương trình ACE hướng tới sử dụng học máy như một giải pháp thay thế con người. Trong đó, AI có thể điều chỉnh hành vi dựa trên dữ liệu lịch sử và kinh nghiệm trong hệ thống tương tác. Điều này có thể đặc biệt hữu ích trong tình huống biến động với quy tắc không rõ ràng và kết quả khó dự đoán. Dù trận không chiến có thể không giống chiến tranh hiện đại, đây là cách tốt để thử nghiệm AI bởi những trận chiến như vậy rất phức tạp và không thể đoán trước. Nó đòi hỏi AI phải tuân thủ quy định dành cho huấn luyện phi công. Diễn tập không chiến ở độ cao 600m và tốc độ 1.900km/h cần quy định nghiêm ngặt về an toàn do rất tốn kém và dễ gây rối loạn khi máy bay chiến đấu đâm vào nhau hoặc đâm vào cầu hay nhà cửa.

Các thử nghiệm không chiến tiếp tục diễn ra trong năm nay sẽ giúp điều chỉnh AI, thiết lập nền tảng đạo đức để sử dụng hệ thống như vậy, nghiên cứu cách đo và dự đoán lòng tin của con người đối với AI. Dù AI phụ trách điều khiển X-62A, luôn có phi công đảm bảo an toàn trong buồng lái. Tính đến nay, chương trình đã tạo ra hơn 100.000 dòng thay đổi phần mềm quan trọng trong 21 chuyến bay thử.

Nếu thành công, ACE có thể dẫn tới sự ra đời của những hệ thống AI giúp nâng phi công tới vai trò chỉ huy nhiệm vụ, giám sát những mặt quan trọng hơn của công việc trong khi AI phụ trách cầm lái và tham gia chiến đấu.