Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Hoa Kỳ (NASA) hôm 29/9 quyết định phóng một hệ thống toilet mang tên Universial Waste Management System (UWMS). Hệ thống này trị giá 23 triệu USD (hơn 533 tỷ đồng) với hy vọng có thể cải thiện chất lượng vệ sinh trên Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS).
Phễu hình dạng đặc biệt có chức năng lấy chất thải. Ảnh: Scitech Daily.
Được làm từ vật liệu titanium, hệ thống UWMS có công nghệ được đánh giá vượt trội so với hệ thống hiện tại. UWMS có kích thước nhỏ hơn 65% và nhẹ hơn 40% so với các toilet hiện tại trên tạm ISS. Những chi tiết này vô cùng quan trọng bởi đặc thù của trạm vũ trụ không có nhiều không gian cho phi hành gia. Việc cải thiện thành phần của hệ thống nước trạm vũ trụ giúp quá trình tái chế nước thải hiệu quả, các phi hành gia có thể uống nước này sau khi được lọc và xử lý.
UWMS bao gồm bệ đỡ chân và tay cho các phi hành gia để giữ không bị trôi ra xa, thay thế dây đai đùi truyền thống. Phi hành đoàn sử dụng một cái phễu và vòi hình dạng đặc biệt, để lấy chất thải. Ghế ngồi toilet có thể nhỏ và gây cảm giác khó chịu, nhưng điều này là hợp lý trong môi trường vi trọng lượng.
Trong môi trường không có trọng lực, hệ thống toilet này sử dụng luồng không khí để đưa chất thải ra khỏi cơ thể và vào các ngăn chứa thích hợp. UWMS có tính năng tự động vận hành luồng không khí khi nắp bồn cầu được nhấc lên, giúp kiểm soát mùi hôi.
Giấy vệ sinh, khăn lau và găng tay được cho vào túi chống nước. Chất thải đựng trong túi được nén chặt trong một hộp đựng và một số lượng nhỏ được đưa về Trái đất để đánh giá, còn lại được giữ lại để tái chế. Các phi hành gia sử dụng nước từ nước tiểu phải được xử lý tái chế nghiêm ngặt nhờ hệ thống này.
Theo nhu cầu của phi hành gia, toilet được thiết kế tiện dụng hơn, cần ít thời gian dọn dẹp và bảo trì hơn. Các bộ phận lâu bền, chống ăn mòn giảm khả năng bảo dưỡng ngoài lịch trình đã định, tập trung cho khoa học và các nhiệm vụ ưu tiên khác.
"Chúng tôi tái chế khoảng 90% tất cả các chất lỏng dạng nước trên trạm vũ trụ, bao gồm cả nước tiểu và mồ hôi," phi hành gia Jessica Meir của NASA giải thích, "Những gì chúng tôi cố gắng làm trên trạm vũ trụ là làm theo các yếu tố trong chu trình nước tự nhiên của Trái Đất để lấy nước từ không khí."
UWMS trên trạm vũ trụ giúp giảm nhu cầu phóng thiết bị đưa nước bổ sung từ Trái Đất, thường phục vụ cho những sứ mệnh dài hạn. Mục tiêu của NASA là đạt tỷ lệ tái chế 98% trước khi những sứ mệnh đầu tiên của con người về phương tiện vận chuyển lên sao Hỏa được đề xuất. Trạm Vũ trụ ISS hiện là địa điểm thử nghiệm ngoài không gian duy nhất để xác nhận các hệ thống tái chế và hỗ trợ tuổi thọ lâu dài.
Nguyễn Xuân (Theo Scitech Daily)