Phức hệ Golgi (Golgi complex)

 Cấu tạo hình thái

Bộ Golgi thường nằm gần nhân tế bào, ở tế bào động vật nó thường ở cạnh trung thể (centrosome) hay ở trung tâm tế bào.

 Cấu tạo hình thái

Bộ Golgi thường nằm gần nhân tế bào, ở tế bào động vật nó thường ở cạnh trung thể (centrosome) hay ở trung tâm tế bào.

Bộ Golgi được tạo thành bởi các thành phần sau:

Bộ Golgi (theo Bruce Alberts)

-  Những  túi  nhỏ  hình  cầu,  đường  kính  300  -  1000Å,  nằm  ở  vùng  ngoại  vi  của những bao dẹt.

- Những không bào lớn hình cầu đường kính khoảng 5000Å, có khi tới 30.000Å. Chúng thường nằm ở đầu các bao dẹt, hoặc chen vào giữa các chồng bao dẹt.

Cả  3  thành  phần  nói  trên  đều được   bao   bọc   bởi   màng   giống   với màng  tế  bào,  có  chiều  dày  75Å,  nhẵn không  có  ribosome  bám  ở  mặt  ngoài. Bộ  Golgi  phát  triển  ở  các  tế  bào  tiết mạnh (tế bào tuyến) (hình 9.2).

Thành phần hóa học

Cho đến nay chưa được biết đầy đủ vì việc tách bộ Golgi ra khỏi tế bào để nghiên cứu còn gặp khó khăn. Tuy nhiên,  bằng  phương  pháp  hóa  tế  bào người  ta  thấy  bộ  Golgi  có  protein, phospholipide,  một  số  loại  men  như phosphatase acid, phosphatase kiềm.

Chức năng

-  Trước  đây, H. Hacohob (1924) và Bowen (1929) cho rằng vai trò của bộ  Golgi  có  liên  quan  đến  sự  hình thành chất tiết của tế bào.

Chức năng Golgi

-   Ngày   nay,   nhờ   các   phương pháp nghiên cứu hiện đại đã cho phép các nhà nghiên cứu đưa ra quan niệm về dây chuyền sản xuất nội bào và bộ Golgi tham gia với tư cách là một khâu trong dây chuyền đó. Bộ Golgi là nơi tập trung, sắp xếp, đóng gói và cô đặc những sản phẩm chế tiết đã được sản xuất bởi mạng lưới nội sinh chất và chế biến thành các hạt chất tiết. Sản phẩm tập trung vào bộ Golgi thường là protein,  các  hạt  noãn  hoàng  (Kessel,  1966),  các  hoocmon  thuộc  loại  steroit  (Duffaire, 1970), các hoocmon insulin và glucagon (Kawanishi, 1966).

- Bộ Golgi tham gia tạo ra tiền lysosome. Ở tế bào dòng tinh, bộ Golgi tạo ra cực đầu  của  tinh  trùng.  Ngày  nay,  có  rất  nhiều  dẫn  liệu  chứng  minh  vai  trò  của  bộ  Golgi không những chỉ tập trung, sắp xếp mà còn tham gia vào sự tổng hợp các polysaccharide, các glucoprotein. Vai trò này thể hiện ở cả tế bào động vật và tế bào thực vật (Raugier, 1966, Heban, 1969).

Tóm lại, khi sản xuất protein thì ribosome là nơi tổng hợp, còn bộ Golgi chỉ là nơi tập trung chế biến và khi sản xuất polysaccharide thì bộ Golgi chính là nơi tổng hợp (mô hình của Favard, 1969).

Thảo Dương