Mẫu vật tiết lộ loài rắn mới có ít đốt sống nhất

Các nhà sinh vật học báo cáo phát hiện một loài rắn đào hang chưa từng được mô tả sống tại hai hòn đảo Samar và Leyte ở Philippines.

Trong môi trường bản địa của nó, loài rắn mới - được đặt tên là rắn đào hang lùn Waray (Levitonius mirus) - dành phần lớn thời gian sống chui lủi dưới lòng đất và thường chỉ bò lên bề mặt sau những trận mưa lớn giống như giun, theo mô tả trên tạp chí Copeia hôm 23/12.

Trợ lý nghiên cứu Jeff Weinell phát hiện loài rắn mới từ mẫu vật trong bộ sưu tập. (Ảnh: KU).

Các mẫu vật đầu tiên của loài đã được thu thập từ những năm 2006 và 2007 nhưng vào thời điểm đó, chúng bị xác định sai do thiếu dữ liệu thực địa khi chưa có ai từng nhìn thấy sinh vật này trước đây. Kể từ đó, chúng bị lãng quên suốt nhiều năm trong các bộ sưu tập của Viện Đa dạng Sinh học thuộc Đại học Kansas (KU) và Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên (NHM).

Rắn đào hang lùn Waray chỉ thực sự được chú ý tới như một loài mới sau khi trợ lý nghiên cứu Jeff Weinell từ KU tiến hành kiểm tra các mẫu vật trong bộ sưu tập bằng kỹ thuật phân tích phân tử và chụp cắt lớp vi tính.

"Ban đầu, tôi quan tâm đến việc nghiên cứu một nhóm rắn đào hang khác có tên khoa học là Pseudorabdion, bao gồm khá nhiều loài ở Philippines. Tôi muốn tìm hiểu mối quan hệ giữa chúng nên đã lập danh sách tất cả các mẫu vật có trong bảo tàng và bắt đầu giải trình tự ADN cho các mô đã có sẵn", Weinell chia sẻ.

Khi Weinell nhận kết quả phân tích phân tử, ông nhận ra mẫu vật rắn đào hang lùn Waray không liên quan đến chi Pseudorabdion như những gì các nhà khoa học từng nghĩ, mà thuộc về một loài hoàn toàn mới, đại diện cho một chi mới trong phân họ Cyclocorinae.

Một số mẫu vật Levitonius mirus được phân tích trong bộ sưu tập. (Ảnh: Jeff Weinell).

Levitonius nhỏ hơn đáng kể so với các loài Cyclocorinae khác khi chỉ dài trung bình 17,2 cm. Nó có số lượng đốt sống ít nhất so với bất kỳ loài rắn nào khác trên thế giới. Đặc điểm này có thể là kết quả của quá trình tiến hóa và thích nghi với cuộc sống đào hang dưới lòng đất.

Phát hiện mới càng làm tăng thêm tính đa dạng sinh học tại Philippines. Đảo quốc ở Đông Nam Á này hiện là nơi sinh sống của ít nhất 112 loài rắn đất thuộc 41 chi và 12 họ.

"Chúng tôi sẽ tìm hiểu thêm về rắn đào hang lùn Waray trong tương lai để cung cấp thông tin cho các kế hoạch bảo tồn. Philippines cần các chiến lược quản lý sử dụng đất hiệu quả, không chỉ để bảo tồn các loài nổi tiếng như đại bàng và chó săn, mà còn đối với các loài ít được biết đến và có môi trường sống giới hạn", đồng tác giả Marites Bonachita-Sanguila từ Trung tâm Tin học và Nghiên cứu Đa dạng Sinh học thuộc Đại học Father Saturnino Urios của Philippines, nhấn mạnh.