Xơ gan có mấy giai đoạn? Xơ gan cấp độ f1, f2, f3, f4 là gì?

Bệnh xơ gan đã và đang cướp đi hàng nghìn sinh mạng mỗi năm do không nắm đầy đủ kiến thức về bệnh xơ gan. Do vậy, đây là căn bệnh nguy hiểm và mọi người cần phải đặc biệt lưu ý. Xơ gan có mấy giai đoạn và đấy là những giai đoạn nào? Hãy cùng tìm hiểu ngay sau đây.

Xơ gan là gì?

Xơ gan là một bệnh gan mãn tính được đặc trưng bởi sự thay thế mô gan bằng mô xơ, sẹo và sự thành lập các nốt tân sinh dẫn đến mất chức năng gan. Các nguyên nhân thường gây ra xơ gan bao gồm nghiện rượu, viêm gansiêu vi B và C, và bệnh gan nhiễm mỡ.

Bệnh xơ gan có mấy giai đoạn?

Xơ gan phát triển qua rất nhiều giai đoạn khác nhau, mức độ ngày càng tăng dần.

Xơ gan gây nên suy giảm chức năng gan, những tế bào ban đầu sẽ dần bị thay thế bởi những tế bào xơ gan khiến cho khả năng đào thải các chất độc hại cho gan ngày càng kém đi. Xơ gan phát triển qua rất nhiều giai đoạn khác nhau, mức độ ngày càng tăng dần, và mỗi mức độ sẽ có những đe dọa khác nhau đến người bệnh.

Ở mỗi giai đoạn thì người bệnh xơ gan sẽ có những biểu hiện khác nhau do các yếu tố tổn thương thực thể gây nên. Nhưng nếu bệnh xơ gan được phát hiện sớm đặc biệt là ở những giai đoạn đầu và điều trị kịp thời thì có thể chữa trị hiệu quả. Còn nếu phát hiện bệnh ở giai đoạn quá muốn thì lúc này vô phương cứu chữa.

Các giai đoạn phát triển của xơ gan

Xơ gan có 4 giai đoạn. (Ảnh minh họa).

Giai đoạn 1: Gan bắt đầu xuất hiện tổn thương nhưng chưa biểu hiện rõ

Đây là giai đoạn xơ gan cấp độ 1 hay còn gọi là xơ gan f1, giai đoạn đầu tiên này người bệnh ít thấy xuất hiện những hiện tượng, biểu hiện bệnh lý bởi nó xuất hiện cực kì mờ nhạt. Các mô sẹo xơ hóa mới bắt đầu hình thành gây nên những triệu chứng như mệt mỏi, sụt cân, buồn nôn, chán ăn, rối loạn tiêu hóa thông thường.

Xơ gan độ 1 thường hay bị người bỏ qua hoặc lầm tưởng là biểu hiện của bệnh khác bởi nó có những triệu chứng mờ nhạt và cũng giống với triệu chứng của nhiều bệnh khác nên dễ bị lầm tưởng và bỏ qua.

Giai đoạn 2: Gan xuất hiện tổn thương nhiều hơn và có nhiều triệu chứng hơn

Xơ gan giai đoạn 2 hay xơ gan cấp độ 2, xơ gan độ f2, đây là giai đoạn xơ hóa gan f2, bệnh lúc này xuất hiện nhiều hơn các mô sẹo, mô xơ hóa trong gan người bệnh có thể nhìn thấy rõ nét hơn. Xơ gan f2 là hiện tượng các mô gan bị hư hỏng tạo thành các mô liên kết dư thừa.

Lượng tế bào mô xơ giai đoạn này tăng lên rất nhiều, làm gan bị suy yếu chức năng rõ rệt, chất độc bị ứ đọng, không được thải ra ngoài khiến các cơ quan khác bị tác động gây rối loạn các chuyển hóa trong cơ thể. Triệu chứng điển hình của giai đoạn này là hiện tượng vàng da.

Giai đoạn 3: Gan xuất hiện nhiều tổn thương hơn, triệu chứng cũng rõ rệt hơn

Xơ gan giai đoạn 3 (xơ gan cấp độ 3, xơ gan độ f3..) đã làm gan bị rối loạn chức năng gan một phần. Bởi lượng tế bào gan bị thay thế bằng các mô xơ hóa chiếm chủ yếu. Độ xơ hóa gan f3 cao hơn nhiều so với xơ hóa gan f2 làm gan mất đi hầu hết chức năng vống có.

Các tế bào gan bình thường còn lại sẽ phải làm việc nhiều hơn thay thế cho phần gan bị xơ dẫn đến việc quá tải, chất độc ứ đọng ngày càng nhiều khiến tế bào gan dần bị tổn thương và chuyển sang giai đoạn xơ hóa.

Những triệu chứng của giai đoạn xơ gan độ 3 này khá rõ rệt như người bệnh cảm thấy đau mỏi cơ thể, người bệnh đã bắt đầu xuất hiện hiện tượng phù nề tay chân và dần dần lan rộng ra toàn cơ thể.

Giai đoạn 4: Giai đoạn cuối, tế bào gan bị tổn thương hoàn toàn

Bệnh xơ gan f4. (Ảnh minh họa).

Xơ gan f4 là gì? Xơ gan giai đoạn 4 là bệnh gan đã tiến triển đến giai đoạn cuối, lúc này gan không còn chức năng, bệnh ngày càng có những diễn biến xấu hơn.

Ở giai đoạn xơ gan cấp độ 4 này gan đã mất đi hoàn toàn chức năng, và người bệnh lúc này phải đối mặt với những triệu chứng bệnh lý khác hay các biểu hiện của những biến chứng xơ gan gây nên.

Vì vậy, trong giai đoạn xơ gan độ 4 thì người bệnh cần phải chú ý đến chế độ ăn uống, nghỉ ngơi của cơ thể. Bởi xơ gan độ f4 lúc này mọi việc chữa trị là để hạn chế sự tiến triển của bệnh và các biến chứng không mong muốn chứ không thể điều trị khỏi được nữa. Xơ gan f4 là giai đoạn nguy hiểm nhất.

Vai trò của việc xác định chính xác độ xơ hóa gan

• Xác định chính xác độ xơ hóa gan giúp xác định gan đã bị tổn thương đến đâu và có những biện pháp điều trị phù hợp. Nhất là những người bị bệnh viêm gan B sẽ giúp xơ gan phát triển nếu gan đã bị xơ hóa một quá trình.
• Giúp người bệnh có chế độ theo dõi riêng và biết được thời gian sống tối đa nhất để kiểm soát những biến chứng có thể xảy ra như ung thư gan hay giãn tĩnh mạch thực quản.
• Giúp cho người bệnh có thể theo dõi quá trình điều trị được tốt hơn và có những đánh giá xác thực về sự phát triển của xơ hóa gan. Từ đó có những phương pháp chữa trị tốt nhất.

Biến chứng của bệnh xơ gan

Theo Mayo Clinic, gan không thể hồi phục sau khi bị xơ hóa. Do đó, thời điểm phát hiện bệnh và điều trị sớm sẽ quyết định đến hiệu quả điều trị, cũng như khả năng sống sót của người mắc. Bởi xơ gan gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.

Tăng áp lực tĩnh mạch chủ và xuất huyết trong: Các mô sẹo gây cản trở dòng máu đi qua gan, dẫn đến tăng áp lực tại tĩnh mạch. Lâu dần, hệ lụy của tình trạng này là giãn tĩnh mạch thực quản, tĩnh mạch phình vị dạ dày. Người bệnh bị xuất huyết dạ dày, nôn và đại tiện ra máu. Nếu không xử trí kịp thời, biến chứng dễ gây tử vong.

Sưng phù chân và bụng: Áp lực lên tĩnh mạch có thể gây tích tụ chất lỏng ở chân (phù nề) và bụng (cổ trướng). Hiện tượng này xảy ra do gan không có khả năng tạo đủ số protein (điển hình là albumin) trong máu.

Xơ gan gây phù nề chân và cổ trướng bụng. (Ảnh: Freepik).

Lá lách to: Đây là biến chứng phổ biến xảy ra khi áp lực lên tĩnh mạch quá lớn. Lá lách to còn gây mắc kẹt các tế bào bạch cầu, tiểu cầu. Điều này dẫn tới tình trạng giảm bạch - tiểu cầu trong máu.

Nhiễm trùng: Nếu bạn bị xơ gan, cơ thể mất đi khả năng chống viêm và nhiễm trùng. Bệnh xơ gan cổ trướng còn có thể dẫn đến viêm phúc mạc do vi khuẩn.

Suy dinh dưỡng: Gan mất đi chức năng khiến cơ thể khó xử lý các chất dinh dưỡng và hấp thu nó. Về lâu dài, bệnh nhân dễ bị suy nhược, sụt cân, ảnh hưởng lớn tới hệ miễn dịch và sức khỏe.

Tích tụ độc tố trong não (bệnh não gan): Gan bị tổn thương do xơ gan khiến cơ quan này không thể đào thải chất độc ra khỏi máu. Khi chất độc tích tụ trong não, bệnh nhân dễ bị loạn thần, khó tập trung. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh nhân dễ rơi vào tình trạng hôn mê.

Vàng da: Hiện tượng này xảy ra khi gan không loại bỏ hết bilirubin - chất thải trong máu - ra khỏi cơ thể. Vàng da điển hình bằng triệu chứng da, lòng trắng của mắt và nước tiểu trở nên sẫm màu.

Ngoài những biến chứng trên, ảnh hưởng nguy hiểm nhất của người mắc xơ gan là bệnh chuyển dần sang ung thư. Ung thư gan còn gây suy thận và di căn tế bào ác tính sang các cơ quan khác. Khi chức năng gan hoạt động kém, thận sẽ phải làm việc nhiều hơn để lọc độc tố ra khỏi cơ thể. Áp lực quá tải lâu dài dẫn đến suy thận, giảm chức năng lọc và bài tiết nước tiểu. Hậu quả là cơ thể tích tụ nhiều chất độc hại.

Ngoài ra, các tế bào ung thư từ gan có thể di căn tới những cơ quan khác trên cơ thể như phổi, xương, thận… Ở giai đoạn này, việc điều trị ung thư gan gặp nhiều khó khăn, tỷ lệ sống sót của bệnh nhân thấp.