23-9-1945 :Thực dân Pháp đánh chiếm Sài Gòn. Nhân dân Nam Bộ đứng lên chống thực dân Pháp trở lại xâm lược

Ngày 2-9, trong lúc hàng chục vạn nhân dân Sài Gòn – Chợ Lớn mít tinh mừng độc lập thì những tên lính Pháp phản động đã nổ súng khiêu khích làm nhiều người chết và bị thương. Lập tức, tự vệ thành phố bắn trả và bắt giam một số.

Ngày 2-9, trong lúc hàng chục vạn nhân dân Sài Gòn – Chợ Lớn mít tinh mừng độc lập thì những tên lính Pháp phản động đã nổ súng khiêu khích làm nhiều người chết và bị thương. Lập tức, tự vệ thành phố bắn trả và bắt giam một số. Vu cáo chính quyền nhân dân không giữ được trật tự, phái bộ Anh lệnh cho lính Nhật tước vũ khí và đòi chính quyền nhân dân giải tán các đơn vị tự vệ, cấm nhân dân biểu tình. Ngày 20, quân Anh thả số tù binh Pháp bị quân Nhật bắt giam từ ngày Nhật đảo chính và đóng cửa tất cả báo chí Sài Gòn. Ngày 21, quân Anh chiếm đóng trụ sở cảnh sát quận 3, thả tù binh Pháp và trang bị vũ khí cho chúng, đồng thời ra lệnh thiết quân luật, cấm nhân dân không được biểu tình, hội họp, đem theo vũ khí và đi lại ban đêm. Tối 22, quân Anh chiếm đài vô tuyến điện. Đến 0 giờ ngày 23, quân Anh làm ngơ cho quân Pháp đánh úp một loạt mục tiêu quan trọng trong thành phố Sài Gòn.

Sáng ngày 23, Xứ ủy Nam Bộ và UBND Nam Bộ họp cấp tốc ở thành phố Cây Mai (Chợ Lớn) chủ trương kiên quyết kháng chiến. Hội nghị quyết định: tổng đình công, không hợp tác với giặc Pháp, đánh du kích, phá hoại đường giao thông tiếp tế, bao vây, tiêu hao, tiêu diệt địch. Chiều 23, Sài Gòn triệt để tổng đình công, không hợp tác. Công sở, xí nghiệp, cửa hàng đều đóng cửa, chợ không họp, xe ngừng chạy. Các đơn vị Xung phong, Công đoàn, Thanh niên Tiền phong lập tức chiếm lĩnh các vị trí chiến đấu, đánh trả quân Pháp xâm lược.

Nguồn:Trần Quỳnh Cư, Nguyễn Hữu Đạo, Đỗ Thị Nguyệt Quang 2003, Việt Nam những sự kiện lịch sử (1945-1975), Hà Nội, Giáo Dục, Tr. 14.