Hyo-Jick Choi (phải) và Ilaria Rubin (trái). Ảnh: Kendra Titley.
Khẩu trang y tế có thể cho cảm giác khó đeo đúng cách. Người dùng thường xuyên chạm vào khẩu trang để điều chỉnh, xê dịch khẩu trang để gãi mặt, liên tục cởi ra và đeo lại. Tất cả những hành động trên có thể góp phần khiến mầm bệnh trên bề mặt khẩu trang xâm nhập vào cơ thể. Tuy nhiên, Hyo-Jick Choi, kỹ sư y sinh kiêm giáo sư ở Đại học Alberta, Canada, tìm ra giải pháp tiềm năng là loại khẩu trang có thể tiêu diệt mầm bệnh có hại thay vì chỉ ngăn chặn chúng. Nguyên liệu bí mật là một loại muối tinh.
Do cấu trúc phân tử muối có dạng tinh thể, những cạnh cứng và nhọn của nó có thể đâm vào virus, khiến chúng không thể sống sót. Nhóm của Choi đã thử nghiệm khẩu trang phủ muối ở phòng thí nghiệm trong vài năm qua và nhận thấy sản phẩm có thể vô hiệu hóa ba chủng virus cúm. Họ công bố phát hiện ban đầu trên tạp chí Scientific Reports năm 2017. Các nhà nghiên cứu cho rằng công nghệ vô hiệu hóa mầm bệnh này có thể cải thiện đáng kể những nỗ lực ngăn chặn bệnh truyền nhiễm và hy vọng có thể đưa khẩu trang ra thị trường trong vòng 18 tháng tới.
Virus và mầm bệnh khác phát tán thông qua những giọt nước bọt hoặc đờm nhớt bắn ra khi ho, hắt hơi, nói chuyện, thở, hoặc tồn tại trên các bề mặt. "Giọt chất lỏng li ti chứa virus corona văng ra từ người bệnh có thể lưu lại trên bề mặt khẩu trang", Choi cho biết. "Thách thức lớn nhất về mặt kỹ thuật đối với khẩu trang y tế hiện nay là không thể tiêu diệt virus bám trên bề mặt, làm tăng nguy cơ truyền nhiễm".
Tuy nhiên, khi tiếp xúc với khẩu trang phủ dung dịch muối của Choi, giọt chất lỏng li ti chứa virus bắt đầu hấp thụ muối. Sau khi chất lỏng bốc hơi, tất cả những gì sót lại là virus và tinh thể muối. Tinh thể muối sẽ cứa vào virus và vô hiệu hóa chúng. Trong các thử nghiệm ở phòng thí nghiệm, virus bị vô hiệu hóa trong 5 phút và bị tiêu diệt hoàn toàn trong 30 phút, theo Choi.
Choi nảy ra ý tưởng thiết kế khẩu trang phủ muối sau thất bại từ một thí nghiệm khác. Lúc đó, anh tìm cách phát triển vaccine uống. Trong quá trình đó, dạng suy yếu của một loại virus được trộn vào dung dịch đường. Nhưng cấu trúc của đường liên tục làm hạt virus bị rách, khiến vaccine mất tác dụng. "Dạng tinh thể của công thức chứa đường làm vaccine mất ổn định", Ilaria Rubino, nghiên cứu sinh làm việc trong phòng thí nghiệm của Choi ở Đại học Alberta, giải thích. "Chúng tôi băn khoăn liệu sự kết tinh của muối có thể vô hiệu hóa virus hay không?".
Cả nhóm bắt đầu phát triển lớp phủ màng muối và ứng dụng trên sợi của màng lọc khẩu trang. Sau đó, họ sản xuất và kiểm tra các mẫu thử nghiệm. Choi đã xin cấp bằng sáng chế cho công nghệ này. Theo Rubino, tính đơn giản của dung dịch phủ muối cho phép dễ dàng kết hợp công nghệ với quy trình sản xuất khẩu trang hiện nay, đồng thời có chi phí đầu tư thấp và vật liệu muối không hề đắt đỏ. Choi và Rubino dự kiến hợp tác với các công ty để bắt đầu sản xuất khẩu trang phủ muối trên quy mô thương mại trong vòng hai năm nữa.
An Khang (Theo Business Insider)