Nguyễn Xuân Khoát (1910 - 1994)

Nguyễn Xuân Khoát (1910 - 94), nhạc sĩ Việt Nam. Quê: Hà Nội. Chủ tịch đầu tiên của Hội nhạc sĩ Việt Nam từ khi thành lập (1957). Một trong những học viên hiếm hoi của Nhạc viện Viễn Đông ở Hà Nội vào những năm 30 thế kỉ 20.

Nguyễn Xuân Khoát (1910 - 94), nhạc sĩ Việt Nam. Quê: Hà Nội. Chủ tịch đầu tiên của Hội nhạc sĩ Việt Nam từ khi thành lập (1957). Một trong những học viên hiếm hoi của Nhạc viện Viễn Đông ở Hà Nội vào những năm 30 thế kỉ 20. Ông chơi viôlông, pianô, côngtơrơbat. Bài hát “Bình minh” (thơ - Thế Lữ) in trên tờ “Ngày nay” (1938) đánh dấu sự ra đời của nền âm nhạc Việt Nam. Những bài hát của ông mang đậm chất liệu âm nhạc dân gian như “Con cò mày đi ăn đêm”, “Thằng Bờm”, “Con Voi”... Nhiều tiểu luận khảo cứu về ca trù, chèo, quan họ ... được đăng tải trên báo chí. Năm 1942, ông tham gia nhóm Xuân thu Nhã tập, và cùng Thế Lữ tổ chức Đoàn kịch Anh Vũ. Ông còn tham gia tổ chức Hội Khuyến nhạc và Quán Nghệ sĩ Hà Nội. Trong Kháng chiến chống Pháp, ông nổi tiếng với những tác phẩm ghi dấu ấn đặc biệt như “Tiếng chuông nhà thờ”, “Uất hận”, “Con voi”, “Hát mừng bộ đội chiến thắng”, rồi tiếp theo đó là: “Ta đã lớn”, “Hò kiến thiết”, “Lúa thu”... Trong Kháng chiến chống Mĩ ông tiếp tục viết “Tay súng sẵn sàng”, “Theo lời Bác gọi” (phỏng thơ Lê Kỳ Vân). Một số tác phẩm lớn như thanh xướng kịch “Vượt sông cái”, hoà tấu dàn nhạc “Ông Gióng”, “Sơn tinh - Thuỷ tinh”, “Tiếng pháo giao thừa”, “Cúc Trúc Tùng Mai” và tác phẩm viết cho pianô “Trống Tràng Thành”. Là một trong những “con chim đầu đàn” của nền âm nhạc mới Việt Nam kiên trì bảo vệ đường lối dân tộc trong âm nhạc từ những ngày đầu cho đến giây phút cuối cùng của cuộc đời. Tên tuổi ông được đánh giá rất cao; ông là một trong năm nhạc sĩ đầu tiên được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh đợt I (1996). Được Đảng và Nhà nước truy tặng huân chương Độc lập hạng nhất.

Nguồn:http://dictionary.bachkhoatoanthu.gov.vn/