Phạm Bá Tuy (1900 - 1996)

Phạm Bá Tuy sinh năm 1900 tại xã An Lạc, huyện An Dương (nay thuộc phường Sở Dầu, quận Hồng Bàng, Hải Phòng). Năm 1927, anh được kết nạp vào tổ chức Việt Nam Thanh niên cách mạng đồng chí Hội tại cơ sở Nhà máy Đèn Hải Phòng và được phân công về gây dựng cơ sở chỉ đạo phong trào cách mạng tại quê hương.

Phạm Bá Tuy sinh năm 1900 tại xã An Lạc, huyện An Dương (nay thuộc phường Sở Dầu, quận Hồng Bàng, Hải Phòng). Năm 1927, anh được kết nạp vào tổ chức Việt Nam Thanh niên cách mạng đồng chí Hội tại cơ sở Nhà máy Đèn Hải Phòng và được phân công về gây dựng cơ sở chỉ đạo phong trào cách mạng tại quê hương. Cùng năm 1927, tại nhà Phạm Bá Hỗ (An Lạc) Phạm Bá Tuy đã tổ chức kết nạp Trương Văn Lực, Phạm Bá Hỗ, Nguyễn Văn Yên vào Việt Nam Thanh niên cách mạng đồng chí Hội, hợp thành 1 chi bộ do Trương Văn Lực làm Bí thư.

Trong cao trào cách mạng 1930-1932 tại Hải Phòng, đồng chí Tuy và chi bộ An Lạc đã lãnh đạo nông dân hai thôn An Lạc, Cam Lộ dẫy lên phong trào đấu tranh chống sưu cao thuế nặng, phong trào đòi cải cách hương thôn, đòi bài phong phản đế.

Do ở Cam Lộ có kẻ làm tay sai cho Pháp nên từ cuối năm 1930 đến năm 1931 mật thám Pháp đã tiến hành hàng chục vụ vây bắt, lùng sục tại An Lạc, Cam Lộ hòng phá được chi bộ cộng sản ở đây, cuối cùng địch bắt được Trương Văn Lực và phá vỡ cơ sở Đảng, được nhân dân che chở, Phạm Bá Tuy thoát được và chuyển vào hoạt động tại nội thành Hải Phòng. Cuối năm 1931, mới bị địch bắt. Đến năm 1932, toà Nam án xử kết án 20 năm tù giam và đày đi Côn Đảo.

Năm 1936 Phạm Bá Tuy ra khỏi nhà tù đế quốc và tiếp tục hoạt động. Giữa năm 1940, bí mật trở về An Lạc, Cam Lộ gây dựng lại cơ sở. Cuối năm 1940, đã thành lập tại An Lạc Cam Lộ, 1 tiểu tổ phản đế gồm: Phạm Bá Tường, Phạm Bá Hỗ và Phạm Thị Thiều. Năm 1942, tiểu tổ phản đế này chuyển thành chi bộ cứu quốc hội do Phạm Bá Tường làm Bí thư.

Sau ngày Nhật đảo chính Pháp (9/3/1945) khí thế phong trào cách mạng trên địa bàn An Dương ngày càng phát triển. Để đáp ứng yêu cầu của phong trào, tháng 5/1954 Phạm Bá Tuy đã đứng ra triệu tập Hội nghị thành lập Ban lãnh đạo Việt Minh huyện An Dương gồm 7 đồng chí do Phạm Bá Tuy làm trưởng ban. Sau khởi nghĩa giành chính quyền thắng lợi đồng chí Phạm Bá Tuy được cử giữ chức Chủ tịch Uỷ ban cách mạng lâm thời huyện. Sau đó theo yêu cầu của Đảng, đồng chí được cử đi nhận công tác mới.

Nguồn:Thư viện Trung tâm sưu tầm và tập hợp