Nhóm nghiên cứu chưa biết nCoV có đột biến nhanh hơn SARS hoặc virus khác hay không. Ảnh: SCMP.
Giáo sư Cui Jie ở Viện Pasteur Thượng Hải nghiên cứu nhóm ca nhiễm bệnh trong một gia đình ở tỉnh Quảng Đông phía nam Trung Quốc, nhận thấy gene của virus trải qua vài thay đổi khi lan rộng trong gia đình. Virus luôn đột biến, nhưng phần lớn thay đổi đều cùng loại (synonymous) hầu như không ảnh hưởng tới hành vi của chúng. Một số thay đổi gọi là thay thế khác loại (nonsynonymous substitution) có thể biến đổi đặc tính sinh học, cho phép chúng thích nghi với các môi trường khác nhau. Sự thay thế khác loại này xảy ra ở chủng virus cô lập từ gia đình mắc bệnh, theo nghiên cứu công bố hôm 29/1 trên tạp chí National Science Review.
Trường hợp này chỉ ra "tiến hóa của virus có thể xảy ra trong giai đoạn truyền nhiễm từ người này sang người khác. Do đó, việc theo dõi quá trình đột biến, tiến hóa và thích nghi của virus rất cần thiết", nhóm nghiên cứu nhấn mạnh. Nhóm của Cui cũng phát hiện tổng cộng 17 đột biến khác loại ở các ca bệnh trên cả nước từ ngày 30/12 đến cuối tháng 1. Nhưng họ vẫn chưa thể trả lời liệu nCoV có biến đổi nhanh hơn SARS hoặc virus khác hay không, Shi Zhengli, nhà nghiên cứu ở Viện vi trùng học Vũ Hán, nhận xét.
Virus gây Hội chứng suy hô hấp cấp (SARS) đột biến ở tốc độ 1 - 3 thay đổi tính trên 1.000 ổ dịch mỗi năm, theo nghiên cứu trước đây. Các nhà khoa học không biết tốc độ đột biến của nCoV bởi "phần lớn trình tự gene có sẵn của virus đều chưa hoàn chỉnh mà chỉ là những đoạn rời rạc".
Sắp trình tự toàn bộ hệ gene rất tốn thời gian và tốn kém. Hệ gene của nCoV có tổng độ dài gần 30.000 cặp base, dài hơn nhiều loại virus khác, bao gồm họ hàng là virus SARS. Hôm 1/2, Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Chiết Giang hợp tác với tập đoàn công nghệ Alibaba để phát triển phương pháp phân tích hệ gene mới, sử dụng trí tuệ nhân tạo nhằm nghiên cứu virus ở mẫu vật lấy từ bệnh nhân. CDC Chiết Giang cho biết công nghệ mới có thể giảm thời gian sắp trình tự từ vài giờ xuống còn khoảng 30 phút, cho phép các nhà khoa học theo dõi đột biến nhanh và chính xác hơn.
Trên lý thuyết, đột biến có thể khiến bệnh nhân đã hồi phục tái nhiễm và qua mặt các phương pháp xét nghiệm hiện nay bởi chúng chỉ nhắm vào một đoạn nhỏ trong hệ gene của virus. Nghiên cứu công bố hôm 29/1 trên tạp chí Virology của nhà khoa học Li Fang ở Đại học Minnesota dự đoán đột biến đơn lẻ tại một điểm trong hệ gene có thể làm tăng đáng kể khả năng liên kết của virus với tế bào ở bề mặt hệ hô hấp của con người.
An Khang (Theo SCMP)