nCoV rất giống virus corona tìm thấy ở dơi. Ảnh: jekjob.
nCoV đã giết chết 426 người - tính đến ngày 4/2, được cho là truyền từ động vật sang người, nhưng việc nhận dạng loài vật nào phát tán vẫn là thách thức lớn. Hiện nay, sử dụng mẫu vật từ 7 bệnh nhân bị viêm phổi nặng do nCoV, các nhà khoa học nhận thấy nhiều điểm tương đồng giữa virus này và virus corona ở dơi. Phân tích ADN cũng hé lộ nCoV giống tới 79,5% với virus corona gây dịch SARS, đề xuất vắcxin phòng dịch SARS có thể giúp phát triển phương pháp phòng ngừa bệnh.
Zheng-Li Shi, nhà nghiên cứu ở Viện vi trùng Vũ Hán và cộng sự, phân tích mẫu vật lấy từ 7 người nhiễm nCoV. 6 người trong số đó làm công ở chợ hải sản Vũ Hán, nơi ghi nhận các ca nhiễm bệnh đầu tiên vào tháng 12 năm ngoái. Nhóm nghiên cứu phát hiện trình tự gene của 5 bệnh nhân giống nhau gần như 100%. Họ so sánh trình tự gene đó với TG13 (virus corona ở dơi) và rút ra sự tương đồng tới 96% ở cấp hệ gene.
Bằng chứng này góp phần chỉ ra dơi chắc chắn là nguồn lây lan nCoV, theo kết quả công bố trên tạp chí Nature hôm 3/2. Dơi không bị ảnh hưởng bởi mầm bệnh trong mạch máu của chúng nhưng con người không được bảo vệ bởi virus là vật thể lạ đối với hệ miễn dịch. Khi tiến vào cơ thể người, virus dễ dàng truyền từ người này sang người khác khi ho hoặc hắt hơi. Zheng-Li Shi và cộng sự cũng nhận thấy nCoV chia sẻ 79,5% trình tự với virus SARS và cùng xâm nhập vào cơ thể qua thụ thể tế bào ACE2, chứng tỏ chúng có cấu trúc tương tự nhau.
Số ca nhiễm nCoV trên toàn cầu đã tăng lên 20.622 người, cao hơn tổng số ca mắc SARS năm 2002 - 2003. Dù cộng đồng khoa học nhấn mạnh nguồn động vật làm bùng phát dịch ở Trung Quốc chưa được công bố chính thức, giới chuyên gia xác nhận nơi khởi phát là chợ buôn bán động vật tại thành phố Vũ Hán.
Hàng loạt động vật sống bao gồm koala, chuột và chó sói non được bày bán ở chợ hải sản Huanan tại trung tâm Vũ Hán, vùng tâm dịch. Trong khi phần lớn nghiên cứu chỉ ra nguồn truyền nhiễm nCoV là dơi, nghiên cứu của Đại học Bắc Kinh kết luận rắn nhiều khả năng là "kho dự trữ" khiến virus lây lan nhanh chóng. Chợ Huanan cũng là điểm nóng với cư dân địa phương. Người dân có thể chọn mua thịt vừa mới giết mổ tại đây.
Các nhà nghiên cứu phát triển xét nghiệm có thể phát hiện nCoV trên dụng cụ lấy đàm nhớt ở miệng nhưng mất khoảng 10 ngày để cho kết quả dương tính hoặc âm tính. Điều này chỉ ra rất có thể nCoV đi qua đường hô hấp. Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu cho rằng chúng cũng có khả năng lan qua con đường khác và cần thêm dữ liệu từ bệnh nhân để xác định.
An Khang (Theo New York Post)