Trịnh Sâm – Tĩnh đô Vương

Trịnh Sâm – Tĩnh Đô vương (Kỉ Mùi 1729-Nhâm Dần 1782)

Chúa thứ tám của họ Trịnh, hiệu Tĩnh Đô vương, con trưởng Trịnh Doanh.

Năm Mậu Dần 1758, ông được phong làm Tiết chế Thuỷ bộ chư quân, Thái úy, tước Tỉnh Quốc Công. Năm 1767, Trịnh Doanh mất, ông được nối ngôi tự xưng là Nguyên soái Tổng quốc chính Tĩnh Đô vương, hai năm sau lại tự xưng là Nguyên soái Tổng quốc chính, Thượng sư, Tĩnh vương. Năm Canh Dần, 1770 ông còn thêm tôn hiệu là Thượng phụ Duệ đoán Văn công Võ đức Tĩnh vương.

Trong đời ông cầm quyền, có hai việc gây tiếng trong phủ chúa đưa đến sụp đổ cơ nghiệp họ Trịnh: phế Hoàng thái tử Lê Duy Vĩ rồi giết đi, truất con lớn là Trịnh Khải (tông) để lập con nhỏ là Trịnh Cán làm Thế tử (Cán là con ông và ái phi Đặng Thị Huệ).

Năm Nhâm Dần ông mất, hưởng dương 43 tuổi, được truy phong là Thánh tổ Thịnh vương. Sau khi ông mất, quân Tam phủ (Kiêu binh) nổi loạn phế Trịnh Cán, lập Trịnh Khải lên làm chúa. Từ ấy cơ nghiệp chúa Trịnh suy vong, đổ nát, mở đường cho Nguyễn Huệ ra Bắc diệt nốt họ Trịnh.

Ông còn là nhà thơ có tài, các tác phẩm chính của ông gồm:

 Tâm thanh tồn duy thi tập.

 Nam tuần kí trình.

 Bình Hưng thực lục.

 Tây tuần kí trinh thi

 Bính Ninh thực lục

 Danh từ thực lục.

Nguồn: Từ điển nhân vật lịch sử Việt Nam